Πέρασα τα παιδικά μου χρόνια κάτω από μια λιθογραφία καρτ–ποστάλ, από μια ελαιογραφία του Πέτερ φον Ες, που είχε στείλει ο Πλαπούτας στον Φωτομάρα, τον προπάππο μου από το Ναύπλιο. Η λιθογραφία απεικόνιζε την είσοδο του βασιλιά Όθωνα στην πόλη. Παιδί της Αθήνας, δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί την επέλεξαν για πρώτη πρωτεύουσα του κράτους. Καθώς κρατάω το 1/8 της καταγωγής μου από εκεί, το κατάλαβα πολύ νωρίς.
Μια μέρα, στη δεκαετία του ’60, καθισμένοι στο ένα από τα δυο μεγάλα κάστρα του Ναυπλίου, στο Παλαμήδι (το άλλο είναι η Ακροναυπλία) βλέποντας γύρω και πέρα τη θάλασσα, διδαχτήκαμε από τον παππού μου την ιστορία του Ναυπλίου. Και ατενίζοντας το γαλάζιο υδάτινο ορίζοντα, που στα παιδικά μας μάτια έμοιαζε πελώριος, καταλάβαμε ότι έγινε η πρώτη πρωτεύουσα γιατί θα μπορούσε να ανεφοδιαστεί δια θαλάσσης σε περίπτωση πολιορκίας. Στις 18 Ιανουαρίου 1823, το Ναύπλιο ορίστηκε έδρα της κυβερνήσεως, η οποία εγκαταστάθηκε εκεί τον Ιούνιο του 1824 και στις 4 Μαΐου 1827, με απόφαση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης, «καθέδρα» της κυβέρνησης. Το πρώτο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως τυπώθηκε στο Ναύπλιο στις 22 Σεπτεμβρίου 1825. Η έδρα της κυβέρνησης μεταφέρθηκε προσωρινά στην Αίγινα από τον Αύγουστο του 1827 μέχρι τις 3 Μαρτίου 1829 για λόγους ασφαλείας, αλλά η καθέδρα παρέμεινε στο Ναύπλιο.
Το Ναύπλιο, για να φύγουμε από την ιστορία που το περιτριγυρίζει σε κάθε βήμα, είναι μια πόλη όμορφη. Εύκολη απόδραση για του Αθηναίους και όσους μένουν στους γύρω νομούς. Με την ιστορία να σε παραμονεύει σε κάθε μέρος, με το σημάδι των εποχών να μη σε αφήνει λεπτό ασυγκίνητο. Για μια τόσο παλιά πόλη είναι ευχής έργο το κέντρο, παραδοσιακό, συντηρημένο, γραφικό. Δε θέλω να αποκαλύψω πολλά για το Ναύπλιο, καλύτερα να δείτε το επεισόδιο του ντοκιμαντέρ «Ελλάδα από το Α ως το Ω» και να «ψηθείτε» για να το εξερευνήσετε, να δείτε το μέγαρο Άρμανσμπεργκ, καθώς και το αρχαιολογικό μουσείο στην πλατεία Συντάγματος και το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης.
Θέλω να πω δυο ιστορίες για δυο γνωστά μας ονόματα που έχουν σχέση με την ανακατασκευή, όχι μία, αλλά δυο φορές της πόλης: Ο ένας είναι ο Μοροζίνι. Ο Μοροζίνι ανατίναξε την Ακρόπολη, αυτός είναι ο υπεύθυνος που έχουμε μισό Παρθενώνα. Οι βομβαρδισμοί γενικώς ήταν το φόρτε του. Το 1686, ο Φραντσέσκο Μοροζίνι ανακαταλαμβάνει το Ναύπλιο για τους Βενετούς, ύστερα από πολιορκία και βομβαρδισμούς που κατέστρεψαν τα περισσότερα κτίρια της πόλης, 30 πυριταδαποθήκες και το υδραγωγείο. Το ανατίναξε σχεδόν όλο. Η πόλη ξαναφτιάχτηκε όταν ορίστηκε πρωτεύουσα του Μορέως. Μέχρι το 1699 οι Ενετοί επιδιορθώνουν τις καταστροφές στα κτίρια και στις οχυρώσεις που προκλήθηκαν από τους βομβαρδισμούς που έκαναν οι ίδιοι και στη συνέχεια ανοικοδομούν νέες οχυρώσεις. Η κατοίκηση στην Ακροναυπλία απαγορεύεται το 1686 και η περιοχή ισοπεδώνεται. Στη συνέχεια, μετά το 1702, οχυρώνεται το Παλαμήδι και ανακατασκευάζεται το ανατολικό τείχος και η πύλη της Ξηράς. Η οχύρωση του Παλαμηδίου είναι σε σχέδιο Giaxich και Lasalle και ολοκληρώθηκε μόλις σε τρία χρόνια.
Η δεύτερη ιστορία αφορά τον Καποδίστρια, τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας. Ο Ιωάννης Καποδίστριας αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο στις 8 Ιανουαρίου 1828. Το Ναύπλιο ξανασχεδιάστηκε από τον Σταμάτη Βούλγαρη, ο οποίος είχε έρθει μαζί με τον Καποδίστρια, το πολεοδομικό σχέδιο του οποίου χρησιμοποιούσε ορθογωνικό σχέδιο, με πλατείες και ευθύγραμμους δρόμους. Πολλά οθωμανικά κτίρια, όπως τα χαμάμ και τα σαχνισιά, ή γκρεμίστηκαν, ή άλλαξαν χρήση. Το 1828 κτίστηκε το προάστιο Πρόνοια για τη στέγαση των προσφύγων. Επίσης ανακαινίστηκε και το νοσοκομείο και έγιναν προσπάθειες για τη δημιουργία δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης. Στο Ναύπλιο ιδρύθηκε το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο στην Ελλάδα. Το 1829 κτίστηκε το ανάκτορο του κυβερνήτη. Ο Ιωάννης Καποδίστριας εφάρμοσε στο Ναύπλιο το σχέδιο μεγάλης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Δολοφονήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1831 από μέλη της οικογένειας Μαυρομιχάλη μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Η χώρα βυθίστηκε σε περίοδο αναρχίας μέχρι την άφιξη του βασιλιά Όθωνα, ο οποίος αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1833 με κάθε λαμπρότητα.
—
Ιnfo: «Ελλάδα από το Α ως το Ω», το επόμενο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στο Ναύπλιο και προβάλλεται την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου στις 21:00, στο κανάλι του ΟΤΕ TV, ΟΤΕ History
