Είδα και άκουσα για πρώτη φορά τη Βερόνικα Δαβάκη στο «Μαρίκα Νίνου – Σαν άστρο». Ομολογώ πως αιφνιδιάστηκα: μια φωνή διόλου αναμενόμενη για τον ρόλο, πιο κοντά στο κλασικό τραγούδι, και μια ηθοποιός με μέτρο και ήθος αποκαλύφθηκε μπροστά μου. Ακολούθησε η καλοκαιρινή της εμφάνιση στο Ηρώδειο στη συναυλία με τα τραγούδια του Δημήτρη Παπαδημητρίου, όπου εντυπωσίασε με τις επιδόσεις της. Σχεδόν ταυτόχρονα κυκλοφόρησε ο «Άσωτος καιρός», ο δίσκος όπου ερμηνεύει τραγούδια σε μουσική του Νίκου Ξυδάκη. Με την ευκαιρία των δύο κοινών τους εμφανίσεων, τις Δευτέρες 5 και 12 Δεκεμβρίου στο Μικρό Παλλάς, συναντηθήκαμε με τη Βερόνικα Δαβάκη για μια συζήτηση που αποκαλύπτει μια καλλιτέχνιδα με πάθος, αφοσίωση και όνειρα.
Όταν μιλάω με έναν άνθρωπο που έχει να κάνει με την Τέχνη, πάντα αναρωτιέμαι τι τον οδήγησε σε αυτό τον δρόμο.
Με συγκινεί η ερώτησή σου. Νομίζω ότι το ήξερα από πάντα. Στο παιδικό μου δωμάτιο κρέμεται ακόμα μια ταμπέλα με ένα ελεφαντάκι που κρατάει ένα τηλέφωνο -τότε ήταν πενταψήφιο- με τα νούμερα 58 175. Βερόνικα Δαβάκη, ηθοποιός! (γέλια) Αλήθεια! Δεν είμαι σίγουρη. Είναι μια βαθύτερη ανάγκη που ξεκινάει από πάντα. Δεν μπορώ να σου πω ότι κάποια στιγμή το αποφάσισα ή ότι κάτι συνέβη. Πριν ακόμα γνωρίσω τι ακριβώς είναι θέατρο ή πώς κανείς μαθαίνει θέατρο, έψαχνα να δω παραστάσεις. Έψαχνα τις ερασιτεχνικές ομάδες στα Χανιά, πήγαινα στο ωδείο, μάθαινα πιάνο, άκουγα μουσική, έβλεπα ταινίες.
Δεν υπήρξε δηλαδή κάτι που να είδες ή να άκουσες και να είπες: αυτό θα κάνω στη ζωή μου.
Όχι, ήταν εκεί πριν καν το συνειδητοποιήσω. Απλώς κάποια στιγμή ψάχνοντας βρήκε τον δρόμο. Ήρθα εδώ ως φοιτήτρια Νομικής. Δεν ήξερα ακόμα πώς σπουδάζει κανείς θέατρο, ήξερα τη θεατρολογία στο πανεπιστήμιο, αλλά δεν με ενδιέφερε η θεωρία. Βαριόμουν αφόρητα. Τότε… τώρα όχι πια. Αλλά δεν ήξερα καν τι είναι δραματική σχολή: πού σπουδάζει κανείς, πώς το κάνει, πώς μαθαίνει; Ιδέα! Μπήκα στην ερασιτεχνική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γνώρισα εκεί ανθρώπους που είχαν τελειώσει δραματικές σχολές. Έτσι μπήκα στο Θέατρο Τέχνης. Ξεκίνησα μαθήματα. Έτσι έγινε. Χωρίς να ξέρω πώς.
Η οικογένεια πώς το αντιμετώπισε; Ήταν ενθαρρυντική;
Φρίκαρε εντελώς, ολοκληρωτικά! Τους υποσχέθηκα ότι θα τελειώσω τη Νομική, υπό αυτή την προϋπόθεση. Παρόλα αυτά, με βοήθησαν πολύ οικονομικά. Δεν χρειαζόταν να δουλεύω όσο ήμουν στη δραματική σχολή και αυτό ήταν πολύ σημαντικό, γιατί υπάρχουν άλλοι που εργάζονταν ταυτόχρονα. Είχαμε 10 ώρες μάθημα στη σχολή, πρόβες… Οπότε με στηρίξανε, δεν μπορώ να πω. Παρόλα αυτά το αντιμετώπισαν με τρομερή καχυποψία, φόβο και άρνηση. Εντάξει, είναι ένας τομέας που δεν τον ξέρουν, ασχολούνται με κάτι τελείως διαφορετικό, και νομίζω ότι αισθάνονταν ότι ούτε να με βοηθήσουν μπορούσαν, ούτε να με προστατεύσουν από ενδεχόμενους κινδύνους. Είναι λογικό για μια οικογένεια να σκέφτεται έτσι.
Να σου πω την αλήθεια, το προτιμώ από κάποιες περιπτώσεις που είναι θετικές για όλους τους λάθος λόγους.
Καταλαβαίνω ακριβώς τι εννοείς! (γέλια) Ναι, είναι προτιμότερο. Τουλάχιστον δημιουργεί μια ηθική -με έναν παράδοξο, ίσως και λανθασμένο τρόπο. Όμως δημιουργείται μια ηθική μέσα σε σένα που θες να το κάνεις, μια δύναμη, μια πυγμή και μια αποφασιστικότητα, γιατί όσο συναντάς εμπόδια γίνεσαι πιο δυνατός: πεισμώνεις και σιγουρεύεσαι ότι αυτό θέλεις να κάνεις και ότι αντέχεις να πολεμήσεις αυτά που ορθώνονται μπροστά σου. Σπουδαίο μάθημα.
Ξέρω ότι η ερώτηση μπορεί να μην έχει νόημα, αλλά θεωρείς τον εαυτό σου ηθοποιό ή τραγουδίστρια; Είναι αναπόφευκτο με τέτοια φωνή να βρεθείς να τραγουδάς.
Ευχαριστώ πολύ. Βέβαια οφείλω να σου πω ότι έχω δουλέψει πάρα πολύ, γιατί ήρθα από ένα σπίτι και μια οικογένεια που δεν είχαν σχέση με τη μουσική. Δεν υπήρχε κάποιος που να μιμηθώ ή να τον ακούσω. Εντάξει, αυτό έχει και τα καλά του και τα κακά του, διότι δεν επηρεάστηκα, αλλά χρειάστηκε να δουλέψω πάρα πολύ. Σπουδάζω τραγούδι και μουσική από πριν αρχίσω να σπουδάζω θέατρο..
Πώς μπήκε αυτό στη ζωή σου;
Εσύ πες μου! Αλήθεια δεν ξέρω. Όταν ήρθα στην Αθήνα, πρώτα πήγα και γράφτηκα στην ερασιτεχνική θεατρική ομάδα των φοιτητών του ΕΚΠΑ και αμέσως μετά στο Αττικό Ωδείο στο Παγκράτι. Εκεί ξεκίνησα φωνητική, κλασικό τραγούδι. Δεν ξέρω αν είμαι τραγουδίστρια ή ηθοποιός. Είναι σαν να με ρωτάς: τι προτιμάς, το χέρι σου ή το πόδι σου, το μάτι ή το αυτί; Και τα δύο είμαι.
Άρα ήταν μάλλον ιδανική συγκυρία το «Μαρίκα Νίνου – Σαν άστρο».
Βέβαια ήταν ιδανική! Μα αυτή την παράσταση τη σχεδιάζω μέσα στο μυαλό μου πολλά χρόνια. Έψαχνα τα πάντα για τη Νίνου: βρήκα την οικογένειά της, τις ανιψιές της με τις οποίες συνομίλησα… Πέρασα από πολλές φάσεις. Μετά ήρθε ο covid και ό,τι είχα σχεδιάσει ανατράπηκε. Όταν τελικά ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και συναντηθήκαμε όλοι, αυτοί οι συντελεστές σε αυτό το θέατρο, αυτή η ομάδα, ήταν μεγάλη λύτρωση για μένα, γιατί με βάραινε αυτή η ανάγκη για πολλά χρόνια.
Ήσουν εξαιρετική σε αυτόν τον ρόλο, αλλά δεν είσαι λαϊκή τραγουδίστρια. Έρχεσαι από έναν τελείως άλλο δρόμο.
Ναι. Δεν ξέρω πώς ορίζεις τη λαϊκή τραγουδίστρια. Σίγουρα, ως προς την τοποθέτηση της φωνής -κάποια τεχνικά χαρακτηριστικά μπορούν να είναι πιο αντικειμενικά- ναι, μάλλον δεν είμαι. Δεν έχω βαριά φωνή. Δεν είναι τόσο ένρινη, ούτε τόσο λαρυγγική. Η φωνή μου έχει πιο πολλά στοιχεία του κλασικού. Βέβαια οι Αρμένισσες και οι Σμυρνιές -γιατί και η Νίνου Αρμένισσα ήταν- δεν είχαν λαϊκή τοποθέτηση, η περιοχή της είναι ίδια με τη δική μου. Επίσης η τοποθέτησή της δεν είναι αυτό που έκανε αργότερα η Μοσχολιού ή η Πόλυ Πάνου, που είναι ένας ήχος λαρυγγικός και θωρακικός, είναι πιο αέρινη. Νομίζω ότι ακόμα σε εκείνη την εποχή του ρεμπέτικου δεν έχει μπει ο λαιμός. Τότε έρχεται ο Καζαντζίδης και όλοι αυτοί που πάνε το τραγούδι στο πιο λαϊκό. Είναι ακόμα ρεμπέτικο, όχι λαϊκό. Γι’ αυτό το τόλμησα κιόλας. Δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω τη ζωή της Μοσχολιού. Δεν θα μπορούσα να πω τα τραγούδια της με μια αίσθηση που να θυμίζει εκείνη. Νομίζω έχω στοιχεία λαϊκά. Δεν είναι όμως μια καθαρά λαϊκή τραγουδίστρια.
Ναι, είναι η λέξη που μόλις χρησιμοποίησες: η αίσθηση. Ευτυχής συνάντηση. Πώς έγινε;
Ούτε εγώ δεν θυμάμαι, να σου πω την αλήθεια, πώς ήρθε! Συναντηθήκαμε με τη Μαριάννα Κάλμπαρη, τον Γιάννο Περλέγκα, τον είχα δει πολλές φορές στις παραστάσεις του… Είχε τύχει να συναντηθούμε στο παρελθόν και σε μέρος διακοπών και παίξαμε δύο φορές ρεμπέτικα μαζί. Είδες; Να, έγινε! Ούτε εγώ ξέρω πώς! Για κάποια πράγματα είναι γραφτό, είναι μοιραίο. Γίνονται μόνα τους.
Με τον Νίκο Ξυδάκη πώς βρεθήκατε;
Με τον Νίκο Ξυδάκη είναι καθαρό πώς έγινε: εγώ τον προσέγγισα. Είχα μια ιδέα για κάτι διασκευές, κάτι τέτοια περίεργα. Τον πήρα τηλέφωνο και του είπα: «Γεια σας, λέγομαι έτσι και θα ήθελα να σας συναντήσω. Έχω κάτι στο μυαλό μου». Δέχτηκε. Νομίζω πως δεν τον ενδιέφερε καθόλου αυτό που πρότεινα. Δεν μου το είπε ποτέ έτσι γιατί είναι πολύ ευγενής, είναι άρχοντας. Επανήλθε όμως μετά από δύο-τρεις μέρες και μου είπε: «Βερόνικα, αυτό ας το αφήσουμε. Μήπως θα ήθελες όμως να πεις ένα-δύο δικά μου τραγούδια καινούργια που πιστεύω ότι θα σου ταιριάζουν;» Δέχθηκα βέβαια, πριν προλάβει να ολοκληρώσει τη φράση του! Μπήκαμε στο στούντιο. Ήταν όντως δύο στην αρχή. Μετά εμφανίστηκε ένα τρίτο, μετά ένα τέταρτο… Φτάσαμε στα οκτώ με τελευταίο αυτό του Κώστα Φασουλά που το είχαν γράψει παλαιότερα και το θυμήθηκαν και είπαν: θα μπει και αυτό στον δίσκο. Και βέβαια οι POLIS Ensemble είναι βασικό συστατικό αυτής της ιστορίας. Φοβεροί μουσικοί! Να, και σήμερα που είχαμε πρόβα, άκουγα και έλεγα: Θεέ μου, τι μουσικάρες είναι, και τι ωραία αντίληψη, θέση και στάση που έχουν απέναντι στη μουσική. Και τι καλοί συνεργάτες! Σπουδαίοι.
Είναι αλήθεια, επειδή γνώρισα από νωρίς τη δουλειά του Ξυδάκη και την αγάπησα πολύ, ότι έχει έναν κόσμο: ή ανήκεις εκεί ή δεν ανήκεις. Σου ταίριαξε πάρα πολύ.
Τον άκουγα. Ήξερα πολύ καλά το έργο του. Μην πω πως έχω μεγαλώσει με αυτό, είναι περιττό. Παρόλα αυτά είναι αλλιώς όταν ακούς, όταν είσαι αποδέκτης ενός έργου, ενός δημιουργού, κι αλλιώς όταν μπαίνεις μέσα στον κόσμο του και γίνεσαι συνδημιουργός, έχεις και εσύ ένα λιθαράκι στο αποτέλεσμα. Αισθάνθηκα μεγάλη οικειότητα εξαρχής. Βοήθησε και ο ίδιος, γιατί είναι ένας καλλιτέχνης που δεν είναι ισοπεδωτικός. Παρότι έχει στο μυαλό του την ιδέα, τη σκέψη και το όραμα, παρόλα αυτά συνομιλεί. Με μεγάλη ευγένεια, δοτικότητα και γενναιοδωρία με πήρε από το χέρι και με έβαλε μέσα στο σαλόνι του σπιτιού του, του κόσμου του. Πολύ γλυκά και πολύ φιλικά. Δεν αισθάνθηκα ούτε μια στιγμή την απειρία μου, δεν είπα «Τι θα κάνω τώρα;» και αυτό οφείλεται σε αυτόν -γιατί η απειρία μου είναι δεδομένη. Αλλά ο ίδιος με τρομερή γενναιοδωρία με άκουσε, μου έδωσε χώρο, με οδήγησε, μου έφτιαξε ένα χάρτη και με πήγε ένα μεγάλο ταξίδι. Σε αυτόν οφείλεται. Έχει μια γλώσσα μοναδική. Γι’ αυτό έχει και φανατικούς οπαδούς.
Ανήκω σε αυτούς. Έχω όλους τους δίσκους του!
Είμαι ευγνώμων για τη συνεργασία μαζί του και το αποτέλεσμα ξεπερνά τις προσδοκίες που είχα από τον εαυτό μου.
Μιλήσαμε για ένα όνειρο που ήταν η Μαρίκα, για ένα δεύτερο που σε οδήγησε στον Νίκο Ξυδάκη. Υπάρχει κάποιο τρίτο που θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μου;
Υπάρχει αλλά δεν ξέρω αν μπορώ να σου το πω ακόμα! Θα σου το πω μετά που δεν θα γράφεις. Υπάρχει ένα μουσικοθεατρικό πάλι: το σχεδιάζω, το έχω πολύ καθαρά στο μυαλό μου, έγινε βάρος όπως είχε γίνει η Μαρίκα και ψάχνει να βρει τον τρόπο να βγει προς τα έξω. Έχω και μουσικά σχέδια πολλά…
