Τέσσερις εικαστικοί, οι: Ειρήνη Βλαβιανού, Λυδία Δεληκούρα, Γιώργος Μαραζιώτης, και ο Αλέξανδρος Ροκαδάκης συμμετέχουν στην πολιτιστική δράση “Ισμαήλ Project” με εφήμερα in-situ έργα, δηλαδή εικαστικά έργα τα οποία δημιουργούνται και προορίζονται για έναν συγκεκριμένο τόπο και διερευνούν τη σχέση τους με την τοπογραφία και ιστορικότητα της περιοχής, είτε σε εσωτερικούς είτε εξωτερικούς χώρους, σε αστικό, έρημο, θαλάσσιο ή άλλο τοπίο.
Ο τόπος κατευθύνει το έργο το οποίο ενσωματώνεται σε αυτόν. Στο Ισμαήλ Project οι εικαστικοί καλούνται να δημιουργήσουν έργα τα οποία θα αλληλεπιδρούν με την ιστορικότητα του εγκαταλελειμμένου οικισμού, και την πολιτιστική κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής.
Οι καλλιτέχνες εργάζονται με διάφορα μέσα, ωστόσο η επιλογή τους έγινε με κριτήριο την επιθυμία τους να δημιουργούν in-situ εφήμερα έργα στο Ισμαήλ καθώς τα έργα τους θα δημιουργηθούν οργανικά σε πραγματικό χρόνο.
Μέρος της εργασίας τους επίσης αφορά την ενεργοποίηση των κατοίκων της περιοχής και των τοπικών φορέων, την αξιοποίηση των εκθεσιακών χώρων όσο και του ίδιου του εγκαταλελειμμένου οικισμού. Οι χειρονομίες των in-situ εγκαταστάσεων έχουν εφήμερο χαρακτήρα καθώς θα απεγκατασταθούν από το χωριό Ισμαήλ μετά την λήξη της δράσης στις 12 Ιουνίου.
Τη Δευτέρα, στις 6 Ιουνίου θα επισκεφθούν τους παρακάτω χώρους και ιδρύματα στο Πύργο της Τήνου:
- το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Γιαννούλη Χαλεπά
- το Μουσείο Χαλεπά,
- το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών και το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Ομίλου Πειραιώς,
- την Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου Πύργου (ΠΕΣΚΤ)
- τον οικισμού Ισμαήλ όπως τα αλώνια, οι αυλές, τα ερείπια και τα μονοπάτια εντός και εκτός οικισμού.
και
- το Δημοτικό Σχολείο Μαρλά.
Οι προαναφερόμενοι εικαστικοί θα εργάζονται καθημερινά από τις 6 έως τις 12 Ιουνίου στον οικισμό Ισμαήλ , δημιουργώντας τα έργα τους, τα οποία θα παρουσιάσουν στο κλείσιμο της δράσης στην Αίθουσα Τέχνης Νίκος Γαΐτης στον Πύργο της Τήνου.
Επίσης, θα συνδιαλέγονται καθημερινά με τους καλλιτεχνικούς διευθυντές του προγράμματος, Γεωργία Κοτρέτσος και Δημήτρη Σκαλκώτο και τοπικούς φορείς βρισκόμενοι σε μια διαρκή αναζήτηση εναυσμάτων.
Εναρκτήρια δράση του προγράμματος είναι να φέρουμε τους εικαστικούς σε επαφή με τους προαναφερόμενους χώρους με σκοπό οι εικαστικοί να αποκομίσουν ερεθίσματα και να συνδιαλλαγούν με εικαστικούς, και πολιτιστικούς θεσμούς.
Σκοπός μας είναι να στρέψουμε το βλέμμα στον εγκαταλελειμμένο οικισμό του Ισμαήλ του οποίου ευελπιστούμε να ολοκληρωθεί η σχετική οριοθέτηση, κηρύσσοντάς το ως διατηρητέο οικισμό στο πλαίσιο του νέου περιφερειακού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού του Δήμου Τήνου και ως πολιτιστικό πάρκο.
Ευαισθητοποιημένοι οι εικαστικοί από αυτήν την προοπτική του τόπου και τη διαφύλαξή του από επενδύσεις πολιτικοοικονομικού χαρακτήρα, καλούνται να δώσουν προσωρινά ζωή στον τόπο και μια πνοή αισιοδοξίας τιμώντας την πολιτιστική ιστορικότητά του.
Εργαστήριο Εικαστικής Έκφρασης και Αυτογνωσίας
Σάββατο, 11 Ιουνίου – 17.00 – 20.00 στην Αίθουσα Τέχνης Νίκου Γαΐτη, Πύργος, Τήνου
Κυριακή, 12 Ιουνίου – 10.00 – 13.00 στην Αίθουσα Τέχνης Νίκου Γαΐτη, Πύργος, Τήνου
Εγγραφές συμμετοχής στην Αίθουσα Τέχνης Νίκου Γαΐτη, Πύργος, Τήνου από τις 06 -10.06.2022, μεταξύ 10.00 – 13.00 ή επικοινωνήστε μαζί μας στο [email protected] εως τις 10 Ιουνίου, 2022. Θέμα: Εγγραφή, Εργαστήριο Εικαστικής Έκφρασης και Αυτογνωσίας
H Μαίρη Κόντη θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες μέσα στις οποίες η τοπική κοινότητα αλλά και πλήθος επισκεπτών διαφόρων ηλικιών με ποικίλα κοινωνικά χαρακτηριστικά καλούνται να εμπλακούν σε μια βιωματική πλέον σχέση με τα εκθέματα της δράσης.
Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στις δημιουργικές μεθόδους της Εικαστικής Θεραπείας (Art Therapy) η οποία αποτελεί μια μορφή ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί τα υλικά της τέχνης ως ένα πρωταρχικό μέσο επικοινωνίας και έκφρασης.
Στο εργαστήριο θα αναζητηθούν συναισθήματα και σκέψεις σχετικά με παλαιότερες σχέσεις μέσα από τη μη-παρεμβατική και ήπια διαδικασία της ζωγραφικής. Οι σχέσεις μας έτσι όπως αναδύονται από το παρελθόν μας χαρακτηρίζουν και πολλές φορές καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε με τους άλλους ανθρώπους. Στο εργαστήριο, κάθε μέλος θα δοκιμάσει να ιχνηλατήσει τη δική του/της σχέση με το παρελθόν και να αναγνωρίσει συμπεριφορές που τον/την διαμορφώνουν στο παρών.
*Τα υλικά παρέχονται στο εργαστήριο. Δεν χρειάζεται να γνωρίζει κανείς ζωγραφική ή σχέδιο για τη συμμετοχή του/της στο εργαστήριο.
Εκδήλωση Λήξης Δράσης Ισμαήλ Project
20.00 Αίθουσα Τέχνης Νίκου Γαΐτη, Πύργος, Τήνου
Τόπος/Οικισμός
Το χωριό Ισμαήλ βρίσκεται στη Βορειοδυτική πλευρά της Τήνου, στην ευρύτερη περιοχή της Έξω Μεριάς. Το πλησιέστερο κατοικημένο χωριό σε αυτό είναι ο Μαμάδος, ο οποίος βρίσκεται 1 χιλιόμετρο ανατολικά. Μέσω του περίτεχνου και συχνά λιθόστρωτου πεζοπορικού δικτύου της περιοχής μπορεί κανείς να φτάσει στον Μαμάδο, στον Μαρλά, ή στον Πύργο, το κεφαλοχώρι της Έξω Μεριάς.
Ωστόσο ο οικισμός είναι προσβάσιμος και μέσω του οδικού δικτύου, καθώς βρίσκεται πολύ κοντά σε μια παράκαμψη του αγροτικού δρόμου που οδηγεί στο Στενό Τήνου – Άνδρου. Ο οικισμός χτίστηκε, το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα και σταδιακά εξελίχθηκε και δημιουργήθηκε ένα μικρό χωριό, στο οποίο εξασφαλίζονταν τα απαραίτητα για τους κατοίκους του.
Βασικές τους ασχολίες ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ αργότερα κύρια επαγγελματική δραστηριότητα ήταν η ενασχόλησή τους με την εξόρυξη του Μαρμάρου και άλλων υλικών του υπεδάφους του νησιού, στα γύρω λατομεία.
Η λειτουργία των λατομείων ήταν η βασική εργασία για τους ανθρώπους στις εσχατιές του νησιού για τον λόγο αυτόν όταν η λατομική δραστηριότητα διακόπηκε απότομα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η περιοχή αντιμετώπισε προβλήματα. Το Ισμαήλ παράκμασε σταδιακά, ενώ τη δεκαετία του ’50 το εγκατέλειψε και ο τελευταίος του κάτοικος.
Αναζήτηση
Ερείπωση του Οικισμού/Ανοίκειο/Αρχείο
Το Ισμαήλ σήμερα είναι ένας ερειπωμένος οικισμός, ένας «εγκαταλελειμμένος οικισμός», με τη λέξη «εγκατάλειψη» να προκαλεί την ανάγκη να εμβαθύνουμε, να αναζητήσουμε τι σημαίνει «εγκατάλειψη» ενός οικισμού, ίσως όμως περισσότερο και από αυτό.
Σήμερα αντικρίζουμε τους πέτρινους τοίχους περισσότερο σαν ίχνη μιας περιμετρικής διάταξης ενός σπιτιού όσο και τους τοίχους που δημιουργούν μια αίσθηση κοιλότητας, κάτι που αμυδρά μας θυμίζει πως εκεί υπήρχε κάποτε μια προφυλαγμένη και ασφαλή κατοικία.
Τα ερείπια του Ισμαήλ δεν αποτελούν κάποιου είδους ιστορικό μνημείο αλλά χάσκουν ως σπαράγματα ενός πρόσφατου παρελθόντος, μοιάζει να στέκονται μάρτυρες μιας οριστικά χαμένης αλήθειας, μιας άλλης πραγματικότητας. Δεν πρόκειται για ερείπια τα οποία αποτελούν σημαντικά παραδείγματα μιας σπουδαίας αρχιτεκτονικής, δεν είναι έργα τέχνης με το ακαδημαϊκό -ενδεχομένως- περιεχόμενο του όρου, ενώ δεν φανερώνουν κάποια ηρωική στιγμή του παρελθόντος.
Στέκονται με έναν αποκαλυπτικό τρόπο στην πλαγιά του βουνού ξεδιπλώνοντας μια αποσπασματική ιστορικότητα αφήνοντας σε εμάς τους σύγχρονους επισκέπτες τη δυνατότητα να τα παρατηρήσουμε και να εργαστούμε με αυτά. Στέκονται σαν μάρτυρες αλλά και ως μαρτυρία του παρελθόντος, εδώ στο χρόνο και τον χώρο του παρόντος. Ανάμεσα στις ξερολιθιές υπάρχουν ακόμα αντικείμενα τα οποία εγείρουν την αίσθηση του “ανοίκειου” (Unheimlich), τον όρο έτσι όπως τον εισήγαγε ο Φρόιντ στο βιβλίο του Ανοίκειο το 1919. Στο Ισμαήλ η έννοια αυτή απλώνεται συνολικά σε όλο τον τόπο, μετατρέπεται σε ένα χωρικό “ανοίκειο”.
Πώς προσδιορίζεται η έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς σε έναν τόπο ερείπωσης; Πώς μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τη σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική του αρχείου σε έναν τόπο όπου ο “οίκος” είναι ερειπωμένος; Είναι δυνατόν να διατυπώσουμε κριτικά συμπεράσματα που να αφορούν στοχασμούς σχετικά με τους τρόπους που έχουμε διαχειριστεί την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά (ειδικά της νεοελληνικής περιόδου);
–
Στον οικισμό Ισμαήλ της Τήνου | 6 – 12/06/2022
Γεωργία Κοτρέτσος & Δημήτρης Σκαλκώτος
Καλλιτεχνικοί διευθυντές
Ειρήνη Βλαβιανού, Λυδία Δεληκούρα, Γιώργος Μαραζιώτης, και ο Αλέξανδρος Ροκαδάκης
Εικαστικοί
Μαίρη Κόντη
Εργαστήριο Εικαστικής Έκφρασης και Αυτογνωσίας
Raw Sight
Τεκμηρίωση Δράσης
Η πολιτιστική δράση Ισμαήλ PROJECT είναι μια πρωτοβουλία του Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου Γιαννούλη Χαλεπά και της ΤΗΕ ΤΕΛΟΣ SOCIETY και επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Πρόεδρος ΔΣ, Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου Γιαννούλης Χαλεπάς, Νικόλαος Χατζής και Ιδρύτρια της ΤΤS, Γεωργία Κοτρέτσος & Συν-Διευθυντής της δράσης, Δημήτρης Σκαλκώτος
