Η πολιτική και o πολιτισμός στη σύγχρονη εποχή έχουν πάρει τη μορφή δύο αντίπαλων στρατοπέδων. Αν κάποτε περπατούσαν χέρι – χέρι, ενωμένοι, υποκλινόμενοι του ανθρώπινου πνεύματος και του ευ ζην, γεννώντας μέσα από το κοινό τους ήθος και πάθος έννοιες όπως αισθητική, τέχνη, δικαιοσύνη, ομορφιά, ελευθερία, δεν κοιτάζονται πλέον στα μάτια. Η σχέση τους ραγισμένη, μετρά διαρκείς μάχες και αντιμαχόμενες θέσεις συμπαρασύροντας την πολιτιστική μας κληρονομιά, τη διαφύλαξη αλλά και την ανάπτυξή της.
Δυστυχώς, στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας δεκαετίες τώρα κυριαρχεί η κομματοκρατία και ο νεποτισμός. Οι επιτελείς του πολιτισμού, διορισμένοι από κυβερνήσεις, με προσωπικές ατζέντες και μαύρες λίστες στα χαρτοφυλάκιά τους, και χωρίς πραγματικό τεκμήριο αντίληψης του πολιτισμού, καθορίζουν το πολιτιστικό σκηνικό δίχως όραμα, σχέδιο, στρατηγική και κυρίως με τον πολιτισμό στο μυαλό τους ως ένα δευτερεύον πεδίο.
Ταυτόχρονα, οι αποδεσμευμένες από πολιτικές δυνάμεις δράσεις σε τοπικό επίπεδο θα μπορούσαν να γίνουν μια δυναμική και ιστορική πρόταση για την ανάπτυξη της Περιφέρειας της Ελλάδας, ενώ η ενασχόληση των «ελεύθερων φωνών» των δημοτών αλλά και των ανθρώπων που ο πολιτισμός είναι κάτι περισσότερο από πεδίο διεκδίκησης πολιτικών νικών μοιάζει αδύναμη, σχεδόν ανύπαρκτη.
Σύμφωνα με τον Θεμιστοκλή Τσάτσο (κορυφαίο νομομαθή του προηγούμενου αιώνα) «Η ενδυνάμωση, η ενίσχυση, η καταξίωση και η οριοθέτηση της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως στον χώρο και στο πλαίσιο που της πρέπει, αποτελεί ιστορική ανάγκη για τον ελληνισμό». Διαπίστωση επίκαιρη όσο ποτέ.
Η Πάτρα με πολιτιστική ταυτότητα και προϊόντα ικανά να αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξής της τόσο τοπικά και εσωτερικά όσο και με βλέμμα εξωστρέφειας προς όφελος της χώρας, όπως το Καρναβάλι της που μετράει ήδη περισσότερα από 180 χρόνια ιστορίας, έχει εδώ και μερικά χρόνια παρουσιάσει ένα αξιόλογο παράδειγμα δυναμικής στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Μια πρόταση που έρχεται από τον Πατρινό Πέτρο Ψωμά με έντονη παρουσία στα καλλιτεχνικά της δρώμενα, ο οποίος συσπειρώνει δημότες από όλους τους πολιτικούς χώρους για να αναλάβουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην τοπική αυτοδιοίκηση με την ομάδα σπιράλ.
Ο Πέτρος Ψωμάς έχει διατελέσει Πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, το 2011, για μία θητεία σύντομη αλλά καθοριστική (με πρωτοβουλίες όπως η «Ανοιχτή διαβούλευση για το θέατρο» και η εκλογή του Θοδωρή Αμπαζή στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή.
«Υπηρέτησα ως Πρόεδρος το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας για ένα εξάμηνο, στις αρχές του 2011. Έκτοτε χαίρομαι διπλά με τις επιτυχίες του και στενοχωριέμαι διπλά στις δύσκολες στιγμές του. Εκείνη η θητεία ταυτίστηκε με μια «ανοικτή διαβούλευση για το θέατρο» και την πιο διάφανη διαδικασία επιλογής καλλιτεχνικού διευθυντή. Η διαβούλευση έβαλε βάσεις για την πορεία του ΔΗΠΕΘΕ μας ως σήμερα. Η δε επιλογή έφερε στην πόλη τον Θοδωρή Αμπαζή, με ευεργετικές συνέπειες για τη θεατρική ζωή της Πάτρας γενικά.»
Την ίδια περίοδο προετοιμάστηκε -και κατόπιν παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων»- ένα θεατροποιημένο δρώμενο για την ιστορία του εμβληματικού αυτού κτιρίου. Ο αρχιτέκτονάς του Ερνέστος Τσίλλερ «βρέθηκε» επί σκηνής και ξενάγησε τους θεατές στα 140 χρόνια της (ως τότε) διαδρομής τού δημιουργήματός του.
Η σημερινή δημοτική αρχή παρέλαβε το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας με το κτίριο λαβωμένο (από φθορά χρόνου, σεισμούς και χρήση) και τη διοικητική δομή με τον πιο δραστήριο καλλιτεχνικό διευθυντή που είχε ποτέ η πόλη. Στα εννέα χρόνια που μεσολάβησαν έκανε ένα καλό κι ένα κακό. Το καλό: Έστω με καθυστέρηση προχώρησαν οι εργασίες αποκατάστασης και επαναλειτουργίας του θεάτρου, που στο μεταξύ είχε πάψει να λειτουργεί. Με υποστήριξη από το Υπουργείο και την Περιφέρεια (πάντα αποδίδουν οι συνεργασίες) έγινε συντήρηση, ενίσχυση του φέροντος οργανισμού, εκσυγχρονισμός με συστήματα πυρασφάλειας, φωτισμού, ήχου, Η/Μ εγκαταστάσεων κ.α. Αυτή η μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου και ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κλειστά θέατρα των νεότερων χρόνων στην Ελλάδα δεν κοσμεί μόνο την κεντρική πλατεία μας, αλλά είναι εκ νέου λειτουργικό και επισκέψιμο. Έπαινος.
Το κακό: Η επιλογή των δύο επόμενων καλλιτεχνικών διευθυντών έγιναν με αυστηρά πολιτικά κριτήρια. Ακόμα χειρότερα: οι διαδικασίες “βαφτίστηκαν” δημοκρατικές. Πληγώθηκε έτσι το κύρος του θεσμού, ταλαιπωρήθηκαν χωρίς ελπίδα κάμποσοι αξιόλογοι υποψήφιοι και η διοίκηση “έπεσε” εις διπλούν (πρόεδρος και καλλιτεχνικός διευθυντής) σε κομματικά χέρια» δηλώνει.
Ως εθελοντής, συμμετέχει ενεργά στα κοινά της Πάτρας, ως μέλος, συντονιστής ή επικεφαλής ομάδων συμπολιτών, στον κοινωνικό, πολιτιστικό, επιστημονικό και εθελοντικό τομέα. Στις συλλογικές πρωτοβουλίες που συμμετέχει συγκαταλέγονται το «TEDxPatras» (συν-επιμελητής από το 2015), το «Patras Science Festival» (εκ των τοπικών εκπροσώπων του πανελλαδικού θεσμού) και το «Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας» (ιδρυτικό μέλος του τοπικού παραρτήματος).
Ως Καρναβαλιστής, υπήρξε επί χρόνια μέλος του Ερασιτεχνικού Σχήματος Πάτρας «Ρεφενέ» και εκ των εταίρων της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας «Πλήρωμα 94» και έχει συμμετάσχει ως εθελοντής σε ένα πλήθος τοπικών (και μη) διοργανώσεων: Ολυμπιακοί Αγώνες «Αθήνα 2004», «Πάτρα 2006»- Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, «Παγκόσμια Γυμνασιάδα 2006», «28ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ρυθμικής Γυμναστικής», προγράμματα διεθνών ανταλλαγών «AFS» κ.ά. Διευθυντή).
Έχει συγγράψει τέσσερα προσωπικά βιβλία, τρία εκ των οποίων αφορούν την πόλη της Πάτρας: «Ο Θησαυρός είναι Κρυμμένος στο Σακούλι» (Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 2002), «Δήμαρχοι Πατρέων: 1828-2006» (Το δόντι, Πάτρα 2006) και «Πατρινό Σαν Σήμερα» (Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Πάτρα 2010). Το τελευταίο του βιβλίο είχε τίτλο «Έλληνες, λαός του πάθους» (Εκδόσεις Πικραμένος, Πάτρα 2014).
Το σπιράλ με τον Πέτρο Ψωμά σχεδιάζει μια μακρόπνοη πολιτιστική πολιτική, που θα αποτελέσει βασικό αναπτυξιακό άξονα και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της Πάτρας. Πάντα με εξωστρεφή προσανατολισμό σε συνεργασία με τοπικούς δημιουργούς και πολιτιστικούς φορείς, σε επαφή με νέες καλλιτεχνικές τάσεις και πρόσωπα. Χωρίς αποκλεισμούς.
Η σημασία της εμπλοκής των ανθρώπων που σχετίζονται και έχουν επιδείξει εμπράκτως το ενδιαφέρον τους για τον πολιτισμό τόσο με την ειδική, αναφερόμενη στα ανώτερα στοιχεία του νου όπως οι τέχνες όσο και με την ευρεία έννοια του όρου, την καθαρά κοινωνιολογική που αναφέρεται στη διαρκή αναζήτηση της προόδου μέσα από τις καθημερινές αξίες συμπεριφοράς μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Και όλα μέχρι σήμερα καταδεικνύουν πως ο Πέτρος Ψωμάς και η ομάδα του, διαρκώς συμπορεύονται αξιακά με τον πολιτισμό. Από την αρχική έμπνευση της νεοσύστατης αυτής απολιτίκ ομάδας, από την σύσταση της ομάδας από πολίτες –όχι πολιτικούς- που εμπνέουν και εμπνέονται καθημερινά, καθένας στον κύκλο του, με ευθύνη, άποψη και αισθητική, από τη διαρκή παρουσία τους στην κοινωνία, στις διαδικασίες του Δήμου Πατρέων, στις πηγές πληροφόρησης και απόκτησης γνώσης και κυρίως από τη μεθοδευμένη, με πρόγραμμα και στόχους προβολή του μέχρι σήμερα.
Άξια αναφοράς είναι η εγκαινίαση του χώρου που στεγάζει μέχρι τις εκλογές την ομάδα, στη συμβολή των οδών Μαιζώνος και Πατρέως (ο Πατρέας ήρθε από τη Σπάρτη και δημιούργησε την πόλη που μετέπειτα θα πάρει το όνομά του, και ο Γάλλος στρατηγός Μαιζών μπήκε στην πόλη απελευθερωτής και βοήθησε τον αγώνα με συμμαχίες και συνεργασίες, με κοινή προσπάθεια) στη συνάντηση των οδών/ονομάτων που κουβαλούν την ιστορία αυτής της πόλης. Μια μικρή μόνο ένδειξη το τρόπου με τον οποίο η ομάδα θεωρεί ότι πρέπει να φροντίζουμε την εικόνα της πόλης, την αισθητική της, τη λειτουργικότητα του κάθε δημόσιου κτιρίου, του κάθε σπιτιού και του κάθε χώρου, που όλοι μαζί συνιστούν μια μεγάλη πόλη.
Όλα έχουν σημασία, σύμβολα, ιστορία, όραμα.
Οι προτάσεις της υποψήφιας Δημοτικής Παράταξης σπιράλ για τον πολιτισμό της Πάτρας
• Σύσταση Συμβουλίου Πολιτισμού στο οποίο θα συμμετέχουν καταξιωμένοι δημιουργοί, καλλιτέχνες, πνευματικοί άνθρωποι και πολιτιστικοί φορείς, με σκοπό τη συνδιαμόρφωση της πολιτιστικής πολιτικής / εξειδίκευσης της Πάτρας
• Πολιτιστικό καλεντάρι 12 μήνες τον χρόνο με θεματικό αφιέρωμα ανά μήνα
• Δημιουργία ενοποιημένων πολιτιστικών διαδρομών – ιστορικών περιπάτων (ρωμαϊκά μνημεία, κτήρια και σημεία Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου). Καθιέρωση δωρεάν ξεναγήσεων
• Επιστροφή του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας στην παλιά του αναγνωρισιμότητα
• Αναβάθμιση της μπάντας και μπαντίνας Πατρών
• Στελέχωση – θέσπιση υποτροφιών
• Ίδρυση Συμφωνικής Ορχήστρας Πατρών
• Δημιουργία ανοικτού υπαίθριου θεάτρου
• Νέος θεσμός «Καρναβάλι μες στο Καλοκαίρι»
• Μουσικό Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ Νέων
• Στήριξη υπαρχόντων θεσμών της πόλης
• Ίδρυση μουσείου θαλάσσης με σύγχρονο ενυδρείο
• Δημιουργία συνεδριακού πολιτιστικού κέντρου
• Ενθάρρυνση των νέων της πόλης για καλλιτεχνική, δημιουργική έκφραση, street art, μουσικές εκδηλώσεις, παραστατικές τέχνες, πειραματισμό σε συνεργασία με το δυναμικό της πόλης
• Λειτουργία ειδικού γραφείου συντονισμού πολιτιστικών δράσεων και προβολής – προώθησης τοπικά, εθνικά και πέρα από τα σύνορα της χώρας
