Την Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου ανοίγει στο κοινό η έκθεση φωτογραφίας του Παναγιώτη Σωτηρόπουλου με τίτλο «Ανώνυμες Διαδρομές. Μια προσωπική ματιά στην Ελλάδα 2007-2017» στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138.
Την επιμέλειά της έχει αναλάβει ο Κωστής Αντωνιάδης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως την Κυριακή 13 Μαρτίου 2022.
Η δεκαετία του 2010, κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν οι περισσότερες φωτογραφίες της έκθεσης, ήταν για την Ελλάδα μια εποχή μετάβασης. Η οικονομική και κοινωνική κρίση μάς επηρέασε όλους, με πολλούς και διάφορους τρόπους. Φαινομενικά τουλάχιστον, τίποτα δεν παρέμεινε αμετάβλητο για πολύ και μια νέα καθημερινότητα αναδύθηκε. Όλα αυτά έμοιαζαν να σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής.
Όπως και στις παλαιότερες φωτογραφικές εργασίες του Παναγιώτη Σωτηρόπουλου, ”Corpora Sine Memoria” (1991) και «Πάτρα – Μια Φωτογραφική Σκιαγράφηση της Πόλης που Χάνεται» (2006), αφετηρία είναι και εδώ η «απώλεια». Οι φωτογραφίες του δεν εικονογραφούν την κρίση, αλλά ακροβατούν ανάμεσα σε ένα «πριν», ένα αβέβαιο «τώρα» κι ένα ακόμα πιο αβέβαιο «μετά».
Στο πολυδιάστατο πλέγμα των εικόνων που παρουσιάζονται στην έκθεση οδηγός του, όπως μας λέει ο ίδιος, ήταν η σκέψη πως η ατομική μοίρα δεν είναι ποτέ αποκλειστικά ατομική και πίσω από κάθε είδους δυσκολία και δυσλειτουργία κρύβονται σχεδόν πάντα το φάσμα της συλλογικής μοίρας και η κοινή ανθρώπινη ανάσα.
Οι σκηνές στις Ανώνυμες Διαδρομές διαδέχονται η μια την άλλη, ως ενδιάμεσοι χρόνοι, γέφυρες ανάμεσα σε γεγονότα που παραμένουν εκτός φωτογραφικού πεδίου και μεταφέρουν τον θεατή απρόσκοπτα από την πόλη και την καθημερινότητα, σε υπόγειες διαβάσεις, γκροτέσκα στιγμιότυπα, σκηνές μελαγχολικές, νυκτερινά γλέντια.
Ο Σωτηρόπουλος φωτογραφίζει αθόρυβα, με το αεικίνητο βλέμμα ενός περιπατητή που επιθυμεί να συλλάβει και να διαμορφώσει την συνολική εικόνα ενός τόπου και μιας εποχής. Οι φωτογραφίες των μεταναστών στην Αθήνα, οι διαδηλώσεις στους δρόμους, οι καλοκαιρινές στιγμές δίπλα στη θάλασσα, τα πανηγύρια ή οι τοπικές γιορτές στην επαρχία αποτυπώνουν με διαύγεια σκηνές μιας φαινομενικά αδιατάρακτης καθημερινότητας.
Η σκέψη, η παρατήρηση και η καθαρή φωτογραφική απεικόνιση αποτελούν ουσιαστικά στοιχεία κατανόησης του έργου του Σωτηρόπουλου. Δέκα χρόνια μετά, μας λέει, η ζωή συνεχίζεται και μας προσκαλεί να κοιτάξουμε βαθιά «μέσα» στις φωτογραφίες του για να αναγνωρίσουμε τα σημάδια που άφησε πίσω της αυτή η δεκαετία.
Συγκυριακά, σήμερα που πραγματοποιείται αυτή η έκθεση υπάρχει κάτι το ειρωνικό στο γεγονός ότι ενώ η πανδημία μάς αναγκάζει να κάτσουμε στη γωνιά μας, ταυτόχρονα μας δείχνει πόσο άρρηκτα συνδεδεμένοι είμαστε όλοι.
Από αυτή την οπτική γωνία, ίσως είναι μια μοναδική ευκαιρία να ξαναδούμε κάποια ουσιαστικά ζητήματα για τις ζωές μας. Θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι μια κρίση καθιστά αυτονόητο ό,τι μέχρι χθες ήταν αδιανόητο, όμως όταν με το καλό όλα αυτά θα είναι παρελθόν, το πιθανότερο είναι να επιστρέψουμε στην προηγούμενη εύθραυστη και ανέμελη «κανονικότητα».
Την έκθεση Ανώνυμες Διαδρομές συνοδεύει το ομότιτλο φωτογραφικό βιβλίο του Παναγιώτη Σωτηρόπουλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Λίγα λόγια για τον Παναγιώτη Σωτηρόπουλο
Ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1956 και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική. Από το 1987 και για δυόμισι δεκαετίες δίδαξε στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Παρέδωσε μαθήματα φωτογραφίας στη ΝΕΛΕ Αχαΐας (1987-1989).
Ατομικές εκθέσεις: το 1992 στη Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών «Corpora Sine Memoria» και το 1993 στο Μύλο της Θεσσαλονίκης, το 2007 στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στην Πάτρα. «Πάτρα – Μια Φωτογραφική Σκιαγράφηση της Πόλης που Χάνεται».
Συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις: το 2002 στις Διεθνείς Φωτογραφικές Συναντήσεις στην Πάτρα με την ενότητα «Αποτυπώματα», το 2003 στο Μουσείο Φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη στην έκθεση «Αποθήκες του χρόνου» και το 2004 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα στην έκθεση «Αλληγορίες στο χώρο και στο χρόνο».
Έχει εκδώσει με το Δήμο Πάτρας το 1991 το φωτογραφικό λεύκωμα Corpora Sine Memoria και το 2006 από τις εκδόσεις Πατάκη το Πάτρα – Μια Φωτογραφική Σκιαγράφηση της Πόλης που Χάνεται. Μεταξύ άλλων δημοσίευσε φωτογραφικές ενότητες στο λεύκωμα Le rouge et or, εκδ. Flammarion – Paris 1990 και στο περιοδικό Art Press, No 10, Paris 1990.
*Cover photo: Τατόι, Αττική, 2011
