Παιχνίδι παιδικό

Πας να δεις την «Tαινία Lego» με (και βασικά για) το γιο σου και φεύγεις όχι απλά ικανοποιημένος, αλλά κάτι παραπάνω, κάτι πολύ παραπάνω, φεύγεις ενδεχομένως πολύ παραπάνω ικανοποιημένος και από τον ίδιο. Aλλά μάλλον δεν έχουμε τρόπο να διερευνήσουμε με τι τρόπο γράφει μια κινηματογραφική εμπειρία σε παιδιά, όταν υπάρχει ακόμα μέσα τους παρθένο και εξαιρετικά γόνιμο τοπίο για εγγραφή ανεξίτηλων αποτυπωμάτων. Γιατί αυτό που έβλεπα εγώ το εισέπραξα με μια διεργασία που μπορώ να καταλάβω τα συστατικά της και που γράφοντας εδώ για την ταινία θα το αναλύσω με μια ακόμη λογικότερη διεργασία: η ταινία με ξάφνιασε και με ταρακούνησε με έναν τρόπο που μπορώ να κατανοήσω, να βάλω σε λέξεις, να εξηγήσω και να προχωρήσω ίσως παρακάτω, χωρίς μυστήρια και εκκρεμότητες. Όταν όμως είμαστε παιδιά αυτό που βλέπουμε σε μια κινηματογραφική αίθουσα ή σε ένα θέατρο κατακάθεται πολύ πιο ακατέργαστα, και όσο όντως πιθανό είναι να το δούμε και να το ξεχάσουμε και να μην αφήσει τίποτα, αλλά τόσο πιθανό είναι να μείνει μέσα μας με τρόπους που δεν θα καταλάβουμε ποτέ.

Πολύ μεγάλη εμπορική επιτυχία και με πολύ μεγάλη κριτική αποδοχή, η ταινία (εδώ το σάιτ της) που σκηνοθέτησαν και έγραψαν οι  Φιλ Λορντ και Κρίστοφερ Μίλερ (δημιουργοί επίσης του «Βρέχει Κεφτέδες» και σκηνοθέτες του «21 Jump Street») είναι ένα ανιμέισον που, όπως λένε οι ίδιοι, φρόντισε όλα τα ψηφιακά κατασκευάσματα που βλέπουμε στην ταινία να μπορούν να συναρμολογηθούν και εκτός αυτής με πραγματικά τουβλάκια Lego. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Έμετ, μια μίνι φιγούρα Lego οικοδόμου, που δεν ξεχωρίζει από τον σωρό των ομοίων του. Το ακριβώς αντίθετο. Ζει σε ένα σύμπαν που διοικείται από τον Μεγιστάνα (President Business), σε ένα σύμπαν απόλυτης ομοιομορφίας και κονφορμισμού. Υπάρχουν οδηγίες συμμόρφωσης για το κάθε τι: ένα αγαπημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα, με τίτλο «Πού είναι το παντελόνι μου;», με το οποίο ξεκαρδίζεται, ένα αγαπημένο χιτ με τίτλο «Όλα είναι υπέροχα» με το οποίο πρέπει να την καταβρίσκει και όντως την καταβρίσκει και αυτός και όλοι, καθώς όλοι δουλεύουν στην οικοδομή τραγουδώντας, όλοι είναι συμμορφωμένοι και ευτυχισμένοι. Αλλά ο Μεγιστάνας έχει αποκτήσει ένα υπερόπλο με το οποίο θα παγώσει τον κόσμο τους, έναν κόσμο στον οποίο έχει ήδη παρέμβει εδώ και χρόνια καταλυτικά, καταλύοντας την παλιά εποχή που όλοι ζούσαν μαζί κι αρμονικά και τον έχει χωρίσει με σύνορα και απαγορευμένες ζώνες. Όταν απέκτησε το υπερόπλο o μάγος Βιτρούβιος (και μόνο για την κάργα ειρωνική φωνή Μόργκαν Φρίμαν αξίζει κανείς αν είδε την ταινία μεταγλωττισμένη να την ψάξει και με τον αυθεντικό της ήχο) προφήτευσε ότι το υπερόπλο θα αχρηστευθεί με ένα κομματάκι Lego, το οποίο ονομάζει στην προφητεία του «κομμάτι της αντίστασης». Αυτός που θα το ανακαλύψει είναι ο «Εκλεκτός», εκείνος που θα σώσει τον κόσμο κλπ κλπ. Όταν ο Έμετ ανακαλύψει το κομμάτι αυτό, θα έχει κι ένα όραμα όπου θα αχνοδεί ως σκιά και τον «Άντρα από Πάνω», τον δημιουργό τους. Οι αστυνομικοί του καθεστώτος θα τον συλλάβουν και θα τον ανακρίνει ο κακός μπάτσος και ο καλός μπάτσος. Κακός Μπάτσος και Καλός Μπάτσος είναι το ίδιο πρόσωπο που περιστρέφει το πρόσωπό του, έχοντας μια πλευρά με χαμόγελο και μια με απειλή, σε μια ευφυέστατη όσο και απολαυστική παραβολή. O Έμετ θα ελευθερωθεί και μαζί θα ερωτευθεί: τη «Ζόρικη» που τον οδηγεί σε έναν κόσμο έξω από το Μatrix στο οποίο ζει, δείχνοντάς του τον αληθινό κόσμο και αποκαλύπτοντάς του την αποστολή του βάσει της προφητείας. Θα κάνουν ένα τουρ σε ένα (ό,τι να ʽναι από πλευράς αυθαιρεσίας, αλλά και για αυτό υπέροχο) πάνελ ηρώων: από τον Μπάτμαν και τον Σούπερμαν ως τον Άβρααμ Λίνκολν και τον Ουίλιαμ Σέξπιρ και τον Σακίλ Ο Νιλ, τον Χαν Σόλο και τον Τσουμπάκα. Τόσο πολλά αληθινά ξεχωριστά είδωλα και υπερήρωες δεν κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα στο παρελθόν με τον Μεγιστάνα. Θα τα καταφέρει ένας άνθρωπος που δεν είχε σχεδόν καμία αυθεντικά δική του σκέψη σε όλη του τη ζωή και το μόνο που είχε μάθει να κάνει είναι να συμμορφώνεται;

Μου την έχουν πει τόσες φορές ότι έχω σπόιλερ στα κείμενα αυτής της στήλης, που οφείλω να βγάλω την τσίμπλα από το μάτι μου και να παραδεχθώ πως έχουν δίκιο. Οπότε, μολονότι θα προσπαθήσω να τα πω συγκαλυμμένα, όποιος θέλει να συνεχίσει να διαβάσει και τις τελευταίες γραμμές του κειμένου, να το κάνει με δική του ευθύνη, προειδοποιήθηκε. Στην τρίτη πράξη της η ταινία -που ως εκείνη τη στιγμή έμοιαζε με ένα συμπαθέστατο ανιμέισον, αλλά ως εκεί- μας αποκαλύπτει την αληθινή της ταυτότητα, τις αληθινές της προθέσεις, την αληθινή της μεταμοντέρνα καρδιά: όχι, δεν είναι ένα ακόμη ανιμέισον, είναι μια ταινία που θα μιλήσει για τη φύση του ανιμέισον, θα μιλήσει για τη φύση της ταινίας για παιδιά, θα εμπλέξει ευφορικά τα σύνορα θεού – καλλιτέχνη – παιδιού, θα πει πως όλα έχουν τη ρίζα τους στο παιδικό παιχνίδι, πως όταν ένα παιδί παίζει και φτιάχνει ιστορίες είναι μαζί παιδί, καλλιτέχνης και θεός, είναι με μια λέξη δημιουργός, αλλά η δημιουργία είναι ακριβώς παιχνίδι και ελευθερία και φαντασία που υπερβαίνει σύνορα, καλούπια, περιορισμούς και είδη. Τα τελευταία λεπτά της ταινίας και το φινάλε της είναι ιδιοφυή. Έχοντας τη σφοδρή υποψία πως οι Λορντ και Μίλερ δεν θα διαβάσουν αυτό το κείμενο, παρά ταύτα εγώ θα τους το πω: μόνο μπράβο, μόνο σεβασμός 😉

Δείτε σε ποιους κινηματογράφους παίζεται η «Ταινία Lego»