Αρχαιολογικοί χώροι ιδωμένοι από drone, o Μαραθώνας ως τόπος καθημερινών χρήσεων που υπερβαίνουν το ιστορικό του φορτίο, τοπία αναστατωμένα από την αγωνία προσφύγων που τα διέσχισαν ή τα κατοίκησαν προσωρινά τα τελευταία χρόνια, το οροπέδιο του Λασιθίου σκεπασμένο από την πάχνη της ιστορίας, κάναβοι εικόνων με μικροτοπία ενδημικής χλωρίδας, τόποι υπό την τουριστική επιρροή και την ανθρώπινη οικιστική παρέμβαση, τοπία στον απόηχο της πυρκαγιάς, τοπία με κυρίαρχο το υγρό στοιχείο, είναι μόνο κάποια από τα στοιχεία που αποτυπώνονται στις φωτογραφίες των 19 φωτογράφων στη νέα έκθεση-παραγωγή του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με τίτλο ”landscape stories”.
Η έκθεση που θα διαρκέσει από τις 8 Μαρτίου έως τις 28 Αυγούστου, επιχειρεί να παρουσιάσει σύγχρονες προσεγγίσεις του ελληνικού τοπίου, εξετάζοντας τη φυσική και περιαστική εκδοχή του και όχι την αστική. Έμφαση δίνεται σε εργασίες των τελευταίων δυο δεκαετιών, ενώ παράλληλα επιχειρείται η ανάδειξη του έργου μιας γενιάς νεότερων ή λιγότερο εδραιωμένων στον εγχώριο τοπιογραφικό κανόνα καλλιτεχνών.
Με αυτόν τον τρόπο φανερώνεται τόσο το εύρος της φωτογραφικής σκηνής της χώρας όσο και οι προβληματισμοί που αφορούν το κοινότοπο τοπίο, την προστασία του περιβάλλοντος, την εμπλοκή του τοπίου με την ιστορία και τον μύθο, την κριτική ανάγνωση του τουριστικού φαινομένου κ.ά.
Ο επιμελητής της έκθεσης Ηρακλής Παπαϊωάννου επισημαίνει τις απαρχές της τοπιογραφίας και την εφαρμογή της στον ελλαδικό χώρο: «Η τοπιογραφία αναδύθηκε ως πάρεργο στο φόντο ζωγραφικών έργων στην πρώιμη Αναγέννηση, αλλά ως αυτόνομο θέμα καθιερώθηκε μόλις στα μέσα του 16ου αιώνα. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε το τελευταίο τέταρτο του 19ού αιώνα και εδραιώθηκε, με νατουραλιστική τουλάχιστον πιστότητα, τον 20ό χάρη στη φωτογραφία. Είχε προηγηθεί το 19ο αιώνα η ευρεία κυκλοφορία του φωτογραφικού τοπίου μετ’ ερειπίων, που επικύρωνε το νεοελληνικό ιδεολόγημα της αρχαιολατρίας.
Το έργο του Ελβετού Fred Boissonnas στις αρχές του 20ού αιώνα και το αντίστοιχο μεσοπολεμικό της Nelly’s έπαιξαν αντίστοιχα κεντρικό ρόλο: βαπτισμένα στην ιστορία, τη λαογραφία και τη μυθολογία συνέβαλαν ώστε το τοπίο, ακόμη και άνευ ερειπίων, να ανελιχθεί σε πυλώνα του επίσημου εθνικού αφηγήματος, μαζί με την αύρα των εικονογραφημένων περιοδικών της περιόδου που είχαν αρχίσει να φιλοξενούν ερασιτεχνικές φωτογραφίες τοπίου.
Μεταπολεμικά το νησιωτικό τοπίο, στη φυσική και εικονική του εκδοχή, αξιοποιήθηκε ως όχημα ανάπτυξης του μαζικού τουρισμού. Ακολούθησαν άξιοι φωτογράφοι που κατέγραψαν πολλές και διαφορετικές πτυχές της φωτογραφίας τοπίου στη χώρα».
*Cover photo: Ηλιάνα Μεϊντάνη, Από τη σειρά Land(e)scape, 2016-2017
