Όταν του ζητήθηκε πριν από μερικά χρόνια από την Tanisha Ford, του Περιοδικού Aperture να σχολιάσει την κληρονομιά του, απάντησε λακωνικά: «Αγαπώ τους μαύρους ανθρώπους». Ο Kwame Brathwaite, φωτογράφος και ακτιβιστής που δημιούργησε κομψές εικόνες, απαράμιλλης ομορφιάς με μαύρους ανθρώπους, ωθώντας πολλούς να δουν με άλλα μάτια τη μαύρη ομορφιά, εμπνέοντας γενιές καλλιτεχνών μετά από αυτόν, πέθανε σε ηλικία 85 ετών.
Ο άνθρωπος πίσω από τη γνωστή φράση “Black is Beautiful”, Kwame Brathwaite έγινε ευρέως γνωστός και αναγνωρισμένος μόλις τα τελευταία χρόνια. Το 2017, τιμήθηκε στο εβδομηκοστό πέμπτο γκαλά του περιοδικού Aperture- την επόμενη χρονιά, το έργο του εμφανίστηκε στις σελίδες του New Yorker και το 2019 ο κριτικός Antwaun Sargent ανέφερε την αισθητική του «το μαύρο είναι όμορφο» ως κύρια επιρροή για μια σειρά από σύγχρονους νέους καλλιτέχνες.
Μεγαλώνοντας στις γειτονιές του Χάρλεμ της Νέας Υόρκης τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, κατά τη διάρκεια του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα, η ματιά του αναπόφευκτα επηρεάζεται. Αντιδρά φωτογραφίζοντας και απαθανατίζοντας στιγμές, εικόνες μια μαύρης κοινότητας που θέλει να σταθεί στα πόδια της και να διεκδικήσει το χαμένο της έδαφος. Με τη μηχανή του, αποτυπώνει τις Αφροαμερικανίδες που αγκαλιάζουν ένα νέο ιδανικό της μαύρης γυναικείας ομορφιάς την εποχή των πολιτικών δικαιωμάτων.
Εκείνη την εποχή, λέξεις όπως «έγχρωμοι» ή «νέγροι» χρησιμοποιούνταν συνεχώς για να περιγράψουν τους μαύρους ανθρώπους. Αλλά όπως είπε ο Brathwaite στη Ford, «δεν μας άρεσε να είμαστε απλώς έγχρωμοι, να είμαστε κάτω από τον ζυγό οποιουδήποτε άλλου».
Ο Kwame Brathwaite γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1938 στο Μπρούκλιν από γονείς που είχαν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ από τα Μπαρμπάντος. Όταν ήταν πέντε ετών, η οικογένεια μετακόμισε βόρεια στο Νότιο Μπρονξ. Με την πρόθεση να γίνει γραφίστας, ο Brathwaite γράφτηκε στη Σχολή Βιομηχανικής Τέχνης (σήμερα High School of Art and Design).
Μια εφηβική συνάντηση με τις φωτογραφίες του κακοποιημένου σώματος του δεκάχρονου Emmett Till στις σελίδες του περιοδικού Jet υπήρξε καθοριστική. Ο Emmett Louis Till (25 Ιουλίου 1941 – 28 Αυγούστου 1955) ήταν ένα 14χρονο αφροαμερικανικό αγόρι που απήχθη, βασανίστηκε και λιντσαρίστηκε στο Μισισιπή το 1955, αφού κατηγορήθηκε ότι προσέβαλε μια λευκή γυναίκα, στο παντοπωλείο της οικογένειάς της. Η κτηνωδία της δολοφονίας του και το γεγονός ότι οι δολοφόνοι του αθωώθηκαν τράβηξαν την προσοχή στη μακρά ιστορία των βίαιων διώξεων των Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Till μεταθανάτια έγινε σύμβολο του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα και η ιστορία του θα γίνει τραγούδι από τον Bob Dylan.
Aυτή ήταν η καθοριστική στιγμή που θα τον συγκλονίσει και θα αλλάξει για πάντα την πορεία της ζωής του. Η δολοφονία του Emmett Till το 1955 και οι φωτογραφίες του πτώματός του που δημοσιεύτηκαν από το Jet με την άδεια της μητέρας του Mamie οδήγησαν τον Brathwaite σε διαφορετική κατεύθυνση. Στη φωτογραφία ντοκιμαντέρ.
Το ενδιαφέρον του για τη φόρμα αυτή ενισχύθηκε όταν είδε έναν γνωστό του να φωτογραφίζει σε ένα νυχτερινό κέντρο χωρίς τη βοήθεια φλας. Σύντομα ο Brathwaite άρχισε να φωτογραφίζει με μια φωτογραφική μηχανή Hasselblad και φιλμ Kodak Tri-X υψηλής ταχύτητας, κατάλληλο για καταστάσεις χαμηλού φωτισμού. Οι φωτογραφίες που προέκυπταν είχαν χοντρό κόκκο, ο οποίος προσέδιδε στις λήψεις του οικειότητα, προκαλώντας ταυτόχρονα δράση και ενθουσιασμό.
Το 1956, μαζί με τον αδελφό του Brath (Elombe Brath) συνίδρυσαν την African Jazz and Art Society and Studios (AJASS) με μερικούς φίλους τους. Μια οργάνωση με έμπνευση από τις πολλές εταιρείες τζαζ που είχαν ανθίσει πριν από αυτήν, αλλά με μια σημαντική διαφορά που σηματοδοτείται στο όνομά της: τη λέξη «αφρικανική». Μια πρωτοπόρος κίνηση για εκείνη την εποχή.
Τα μέλη του γκρουπ άρχισαν να κλείνουν συναυλίες τζαζ με μουσικούς όπως ο John Coltrane, ο Lee Morgan και ο Philly Joe Jones, με τον Brathwaite να φωτογραφίζει. Ορισμένες από τις πρώτες φωτογραφίες του Brathwaite, που τραβήχτηκαν όταν ήταν ακόμα στα 20 του χρόνια, καταγράφουν μια σειρά από μουσικούς, από τον Duke Ellington μέχρι τον Thelonious Monk και τον Miles Davis.
Οι φωτογραφίες του από τους μελλοντικούς θρύλους, τόσο στη σκηνή όσο και στα σπίτια τους, σύντομα του απέφεραν αρκετά χρήματα για να αγοράσει μια καλή φωτογραφική μηχανή, και πέρασε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1950 και τις αρχές της δεκαετίας του 1960 στους δρόμους του Χάρλεμ, φωτογραφίζοντας παρελάσεις, διαμαρτυρίες και πεζές σκηνές της καθημερινής ζωής.
Το 1964, ο Brathwaite άρχισε να φωτογραφίζει στο Apollo Theater, ανερχόμενους αλλά και ήδη διάσημους αστέρες. Η φήμη του μεγάλωσε, και σύντομα ο Brathwaite αποκτάει την ιδιότητα του περιζήτητου φωτογράφου, φωτογραφίζοντας αστέρες από τον Muhummad Ali μέχρι τον Bob Marley. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’70, ήταν αυτό που οι New York Times κάποτε αποκάλεσαν «ανεπίσημος φωτογράφος του Apollo Theater», του φημισμένου χώρου όπου καλλιτέχνες όπως η Whitney Houston και η Chaka Khan πέρασαν μπροστά από τον φακό του.
Το 1965, θα γνωρίσει τη μελλοντική του γυναίκα Sikolo, παντρεύτηκαν το 1966, η οποία και τα επόμενα χρόνια θα εμφανιστεί σε πολλές από τις εμβληματικές εικόνες του. Εμβαθύνοντας όλο και περισσότερο στον παναφρικανισμό, κατάφερε, χάρη στην οικονομική του επιτυχία στον χώρο της εμπορικής φωτογραφίας και του φωτορεπορτάζ, να ταξιδέψει στην Αφρική τη δεκαετία του 1970. Εκεί, το ζευγάρι συνεργάστηκε και κατέγραψε τις προσπάθειες ακτιβιστών σε χώρες όπως η Γκάνα, η Νιγηρία, το Κονγκό, η Ναμίμπια, η Τανζανία και η Κένυα, μεταξύ άλλων.
Ακολούθησε τους Jackson Five στην Γκάνα και έστρεψε τη φωτογραφική του μηχανή σε γεγονότα όπως ο αγώνας πυγμαχίας “Rumble in the Jungle” του 1974 μεταξύ του Μοχάμεντ Άλι και του Τζορτζ Φόρμαν.
Αλλά ήταν οι φωτογραφίες του “Black is beautiful” που θα συνέχιζαν να παραμένουν οι πιο διάσημες.
Θα συνέχιζε να φωτογραφίζει με παρόμοιο τρόπο, φωτογραφίζοντας ακόμη και την Joanne Petit-Frère, τη «γλύπτρια των μαλλιών» της Beyoncé και της Solange, για το New Yorker το 2018.
Παρά τα επιδραστικά του επιτεύγματα, ο Brathwaite έγινε ευρέως γνωστός και αναγνωρισμένος μόλις τα τελευταία χρόνια. Η φωτογραφική του ματιά και οι συνθέσεις του, αποτέλεσαν καθοδηγητική δύναμη για πολλούς.
