Η ελβετική ορχήστρα δωματίου Festival Strings Lucerne, ανταποκρινόμενη στην πρόσκλησή του να συμπράξει για πρώτη φορά στην Ελλάδα με την Maria João Pires, συναντά την πιανίστα το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Η Pires, μετά το ρεσιτάλ της, τον προηγούμενο Απρίλιο, στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, συμπράττει με το γνωστό σύνολο σε μια συναυλία αποκλειστικά με έργα Ludwig van Beethoven, ερμηνεύοντας το Τρίτο κοντσέρτο για πιάνο σε ντο ελάσσονα. Ο εξάρχων και καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας, Daniel Dodds, θα καθοδηγήσει μουσικά, από το αναλόγιο, τη Festival Strings Lucerne σε δύο ακόμη έργα της μπετοβενικής παρακαταθήκης: στη διάσημη ορχηστρική Εισαγωγή «Κοριολανός» και στην κοσμαγάπητη «Ηρωική» συμφωνία σε μι ύφεση μείζονα.
H εμφάνιση της Maria João Pires και του συνόλου Festival Strings Lucerne στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης ανήκει στον Κύκλο Μεγάλοι Ερμηνευτές – Μεγάλες Ορχήστρες.
Από την Τρίτη συμφωνία στο Τρίτο κοντσέρτο για πιάνο
Η Τρίτη συμφωνία του Ludwig van Beethoven θεωρείται επαναστατική, διότι ανανέωσε την «κλασική» συμφωνία, μέσα από τις συνθετικές καινοτομίες που εισήγαγε ο δημιουργός της. O Beethoven άρχισε να την επεξεργάζεται λίγο μετά την πρεμιέρα της Δεύτερης συμφωνίας, την ολοκλήρωσε στα 1804 και την παρουσίασε για πρώτη φορά σε ιδιωτική συναυλία στις 7 Απριλίου 1805 σε μία από τις κατοικίες του πρίγκιπα Lobkowitz, ο οποίος ήταν καλλιτεχνικός προστάτης του συνθέτη. Αρχικά, η Συμφωνία έφερε τον τίτλο «Βοναπάρτης», αλλά, αφότου ο Ναπολέων έχρισε εαυτόν αυτοκράτορα στα 1804, ο Beethoven αφαίρεσε την ένδειξη αυτή από το χειρόγραφό του. Όταν το έργο εκδόθηκε στα 1806, τιτλοφορούνταν πλέον «Ηρωική συμφωνία… που γράφτηκε για να τιμήσει τη μνήμη ενός σπουδαίου άνδρα».
Προγενέστερο της «Ηρωικής», το Τρίτο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα γράφτηκε στα 1800 και πρωτοπαρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 1803, με τον ίδιο τον Beethoven στο πιάνο, ο οποίος συνήθιζε να συμμετέχει στις πρεμιέρες των κοντσέρτων του ως σολίστ. Μάλιστα, αναφέρεται ότι το ερμήνευσε από μνήμης, καθώς δεν είχε προλάβει να καθαρογράψει τα πιανιστικά μέρη. Πρόκειται για μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές συνθέσεις της εργογραφίας του για πιάνο, για ένα κοντσέρτο σπάνιας ομορφιάς και μοναδικής κομψότητας που άνοιξε νέους δρόμους στους συνθέτες της ρομαντικής εποχής.
Το ορχηστρικό τοπίο της βραδιάς συμπληρώνεται από την Εισαγωγή «Κοριολανός». Ο Γερμανός μουσουργός τη συνέθεσε το 1807, αντλώντας έμπνευση από την ομώνυμη τραγωδία του Heinrich Joseph von Collins, η οποία βασίζεται, με τη σειρά της, στον σαιξπηρικό «Κοριολανό». Και τα δύο θεατρικά έργα αναφέρονται στη σχεδόν θρυλική μορφή του Ρωμαίου στρατηγού Γάιου Μάρκιου Κοριολανού. Η εντυπωσιακή ουβερτούρα του Beethoven, που μοιάζει να αφηγείται μουσικά την ιστορία του γενναίου Ρωμαίου στρατιωτικού, ερμηνεύτηκε για πρώτη φορά στην Αυλή του πρίγκιπα Lobkowitz το 1807.
Η πιανίστρια Μαρία Ζοάο Πίρες…
… γεννήθηκε στη Λισαβόνα το 1944. Έδωσε το πρώτο της ρεσιτάλ σε ηλικία τεσσάρων ετών. Σπούδασε μουσική και πιάνο αρχικά με τους Campos Coelho και Francine Benoît και αργότερα στη Γερμανία με τους Rosl Schmid και Karl Engel. Εκτός από συναυλίες, έχει ηχογραφήσει για την εταιρεία Erato επί δεκαπέντε χρόνια και για την Deutsche Grammophon επί είκοσι χρόνια. Από τη δεκαετία του 1970, την απασχολεί η επιρροή της τέχνης στη ζωή, την κοινότητα και την εκπαίδευση, και προσπαθεί να βρει άλλους τρόπους πρόσληψης της μουσικής και των τεχνών, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή ιδεών, με σεβασμό στην προσωπική ανάπτυξη κάθε ατόμου και, ευρύτερα, της κοινωνίας. Το 1999 δημιούργησε το Κέντρο Belgais για τη Μελέτη των Τεχνών στην ανατολική Πορτογαλία, όπου οργανώνει διεπιστημονικά εργαστήρια για επαγγελματίες μουσικούς και λάτρεις της μουσικής. Στο Belgais γίνονται τακτικά συναυλίες και ηχογραφήσεις, ενώ έχει προγραμματιστεί η ψηφιακή τους αναμετάδοση διεθνώς.
Η Μαρία Ζοάο Πίρες οργανώνει δύο αλληλοσυμπληρωματικά πρότζεκτ, που τα παρουσίασε στο Βέλγιο το 2012: το Partitura Choirs –για την ίδρυση παιδικών χορωδιών με μέλη από φτωχά κοινωνικά στρώματα, όπως το σύνολο Hesperos Choir, στο Βέλγιο– και το Partitura Workshops. Και τα δύο στοχεύουν στην αλληλοβοήθεια μεταξύ καλλιτεχνών όλων των ηλικιών, αντιτάσσοντας στη μονομέρεια του ανταγωνισμού άλλους, πιο συμπεριληπτικούς, τρόπους σύλληψης και εκτέλεσης της μουσικής.
Η Ορχήστρα Festival Strings Lucerne…
… ιδρύθηκε στα 1956. Έκανε το ντεμπούτο της στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ έναν χρόνο αργότερα και σύντομα καθιερώθηκε ως ένα από τα καλύτερα σύνολα μουσικής δωματίου όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς. Εκτός από τις εμφανίσεις της στην έδρα της, τη Λουκέρνη της Ελβετίας, και στο ομώνυμο Φεστιβάλ, η Festival Strings Lucerne δίνει συχνά συναυλίες στο Αμβούργο, το Βερολίνο, το Άμστερνταμ και τη Βιέννη, εντυπωσιάζοντας με τη λαμπρότητα και τη θέρμη του ήχου της, ο οποίος θυμίζει αμέσως στον ακροατή την αυστροουγγρική παράδοση. Το ρεπερτόριό της είναι ευρύ, ενώ έχει παρουσιάσει στο κοινό πάνω από 100 συνθέσεις σε πρώτη εκτέλεση.
Στον κατάλογο των συνεργασιών της με διακεκριμένους σολίστ και αρχιμουσικούς περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι Daniil Trifonov, Bernard Haitink, Rudolf Buchbinder, Mischa Maisky και Midori. Από τις βραβευμένες δισκογραφικές της καταθέσεις για γνωστές εταιρείες ξεχωρίζουν οι ηχογραφήσεις της σε στούντιο με τρεις θρυλικούς δεξιοτέχνες του 20ού αιώνα, την πιανίστα Clara Haskil, τον βιολονίστα Zino Francescatti και τον τσελίστα Pierre Fournier.
Από το 2012 καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας είναι ο εξάρχων Daniel Dodds (εξάρχων) που είναι αυστραλοκινεζικής καταγωγής. Ο γνωστός βιολονίστας και παιδαγωγός, ο οποίος παίζει με Stradivarius «Hammerle-Baumgartner» του 1717 και Stradivarius «Seilliere» του 1680, συνέβαλε στη διεύρυνση του δυναμικού του Συνόλου προσθέτοντας μουσικά όργανα, ώστε η Ορχήστρα να μπορεί να ερμηνεύει και συμφωνικά έργα μεσαίας κλίμακας.
*Cover photo: ©Akriviadis
