Γυναίκα. Η εργαζόμενη, η μάνα, η σύντροφος, η φίλη. Η γυναίκα με τους πολλούς ρόλους και τις πολλές ευθύνες, εκείνη που ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί και προσπαθεί να μην πέσει στη μαύρη τρύπα των υποχρεώσεων, των προσδοκιών και των πρέπει που δημιουργεί συνειρμικά -μα δίχως λογική- η έμφυλη ταυτότητά της και όσα εκπορεύονται από αυτήν.
«Ντύσου πιο σεμνά, σαν κυρία. Βάλε κάτι πιο μακρύ. Μην είσαι τόσο αυστηρή. Χαμογέλα πιο πολύ, σαν κορίτσι. Μην είσαι απότομη. Μην προκαλείς. Μην πας ψηλά, αν πας, είσαι ανταγωνιστική. Δες τι κάνει η διπλανή σου.»
Μα εκείνη δεν την αφήνουν να δει μέσα της, πώς να μπορέσει να δει δίπλα της;
φύλο & επιχειρείν
Ένα ερώτημα που τίθεται αυτόματα είναι ποια είναι η σχέση μεταξύ φύλου και εργασίας και πιο συγκεκριμένα φύλου και επιχειρείν.
Είναι δεδομένο πως η έλλειψη εκπροσώπησης των γυναικών σε μια επιχείρηση, αναπόφευκτα έχει ως συνέπεια τη μείωση των κερδών, την έλλειψη διορατικότητας και τη συρρίκνωση του αντικτύπου που η επιχείρηση μπορεί να έχει στην κοινωνία.
Η πανδημία του Covid-19 αποτέλεσε μια χρονική περίοδο κατά την οποία διαφάνηκαν οι έμφυλες ανισότητες, καθώς κατά τη συγκεκριμένη περίοδο οι γυναίκες επιχειρηματίες ήταν πιο πιθανό να έχουν προχωρήσει σε παύση των εργασιών τους λόγω των συνθηκών ή να έχουν πληγεί οι εργασίες τους με συρρικνωμένες πωλήσεις έναντι των ανδρών επιχειρηματιών. Αξίζει να σημειωθεί πως η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ εντός της πανδημίας επισημαίνει ότι το, μέχρι πρότινος, κεκτημένο της προαγωγής γυναικών σε θέσεις ανώτερης κλίμακας (senior management positions), επηρεάστηκε στην Covid εποχή και σημείωσε βήματα προς τα πίσω, ενώ παράλληλα το ποσοστό γυναικών που έχασαν τη δουλειά τους εντός του 2020 ανήλθε στο 5%, έναντι του αντίστοιχου 3,9% των ανδρών. Θα μπορούσε κανείς να πει πως, ενώ οι γυναίκες υπερτερούν όσον αφορά τον αριθμό έναντι των ανδρών, το ποσοστό στο οποίο απασχολούνται είναι σαφώς μικρότερο από εκείνο των ανδρών.
λύνοντας την εξίσωση
Ο 5ος Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ που αφορά την Ισότητα των Φύλων διατυπώνει ρητά πως επιδιώκει τη «διασφάλιση της πλήρους και αποτελεσματικής συμμετοχής, καθώς και των ισότιμων ευκαιριών ανάληψης ηγετικού ρόλου των γυναικών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων στην πολιτική, οικονομική και δημόσια ζωή».
Ποια είναι, επομένως, η ανάγκη που δημιουργείται και με ποιον τρόπο μπορούν κοινωνία, πολιτεία και φορείς να διαχειριστούν ένα πρόβλημα του οποίου οι ρίζες εντοπίζονται βαθιά μέσα στο συλλογικό γίγνεσθαι, στην πατριαρχική δομή του κόσμου που μας περιβάλλει και μιας mentalité που μας έχει εμποτίσει βαθιά και έχει καθορίσει τη διαμόρφωση του βίου που διάγουμε;
Τόσο η πολιτεία όσο και οι φορείς και οι πολίτες, έχουν καθήκον να επιδιώξουν την προώθηση των αξιών της κοινωνικής ισότητας, με έμφαση στην εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων.
Η ισότιμη θέση της γυναίκας στο εργασιακό περιβάλλον, η αμοιβή της με βάση αξιολογικά κριτήρια και η γενικότερη ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, είναι μόνο λίγα από τα αυτονόητα που δεν πρέπει να γίνουν μόνο αντικείμενο διεκδίκησης, αλλά και αντικείμενο κατάκτησης. Η Τράπεζα Πειραιώς, ως κοινωνικός εταίρος που αντιλαμβάνεται την πολλαπλασιαστική επίδραση που έχει – και με γνώμονα την ενεργοποίηση όλων για την εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων – δημιούργησε και υλοποιεί το πρόγραμμα EQUALL.
Μέσα από τις δράσεις Women Founders and Makers και Women Back to Work του προγράμματος EQUALL, η Τράπεζα στοχεύει να βοηθήσει τις γυναίκες να διεκδικήσουν τη θέση που ανταποκρίνεται στην αξία και τις δυνατότητές τους, υποστηρίζοντας την ισότιμη πρόσβασή τους στην απασχόληση και την επιχειρηματική δραστηριότητα, στοιχεία απαραίτητα για την αυτονομία και την εξέλιξή τους. Επιπλέον, μέσα από τη δράση Profession has no Gender του προγράμματος EQUALL, η Τράπεζα επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει τη νέα γενιά, όσον αφορά στην επιλογή επαγγέλματος και να καταρρίψει τα κοινωνικά στερεότυπα που αναπαράγονται και λειτουργούν ως τροχοπέδη στις επιλογές των νέων για το επάγγελμα που επιθυμούν να ακολουθήσουν.
Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η πρώτη ελληνική τράπεζα που υπέγραψε τις Αρχές Ενδυνάμωσης των Γυναικών των Ηνωμένων Εθνών (UN Global Compact – UN Women), αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την ανάπτυξη δράσεων που θα ενισχύσουν και θα προωθήσουν την Ισότητα των Φύλων. Επιπλέον, συμπεριλήφθηκε μεταξύ των 418 εταιριών από 45 χώρες και περιοχές που εντάχθηκαν στον Δείκτη Gender Equality (GEI) της Bloomberg για το 2022, έναν σημαντικό Δείκτη καταγραφής των επιδόσεων των εταιριών που έχουν δεσμευτεί στη διαφάνεια των στοιχείων που παρέχουν για την πολιτική τους σε θέματα Ισότητας των Φύλων.
walking the distance | Sophia Amoruso
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει ο νεολογισμός girlbossism που δημιούργησε η Sophia Amoruso, αλλά και το παράδειγμά της εν γένει. Η αυτοδημιούργητη και ελληνικής καταγωγής Αμερικανίδα επιχειρηματίας κατάφερε, ανοίγοντας κατάστημα στο eBay (από το δωμάτιό της), να φτάσει στη λίστα του Forbes με τις πιο πλούσιες αυτοδημιούργητες γυναίκες στον κόσμο. Το 2017, η ίδια ίδρυσε το Girlboss Media παράγοντας περιεχόμενο για millennial κορίτσια και γυναίκες. Η Sophia ισορρόπησε στο τεντωμένο σχοινί.
για μια κοινωνία ισότιμων ανθρώπων
Ο δυναμισμός δεν έχει φύλο. Η εργασία και τα όνειρα δεν έχουν φύλο. Η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα δεν έχουν φύλο. Μια γυναίκα δεν καθίσταται ματαιόδοξη, επειδή ονειρεύεται να αποκτήσει τη δική της επιχείρηση. Τα όνειρά της δεν οφείλουν να είναι πλασμένα από άλλα υλικά, διαφορετικά από τα υλικά των ονείρων ενός άνδρα. Ένας άνθρωπος δεν οφείλει να είναι δέσμιος του φύλου του, των ονείρων του, των επιλογών του.
Για τη διαμόρφωση μιας κοινωνίας ισότιμων ανθρώπων, η ενδυνάμωση των γυναικών, η παροχή ίσων ευκαιριών, η ίση αντιμετώπιση σε θέματα αμοιβής και η καλλιέργεια ενός περιβάλλοντος ισότιμης πρόσβασης στην εργασία πρέπει να είναι sine qua non για το αύριο που οραματίζεται ο σύγχρονος κόσμος.