Το annexM του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών παρουσιάζει την έκθεση «Γιώργος Ξένος: Τόποι περισυλλογής» από τις 14 Δεκεμβρίου έως τις 5 Μαρτίου σε επιμέλεια της Άννας Καφέτση.
Με την έκθεση αυτή ολοκληρώνεται ο κύκλος των μονογραφικών εκθέσεων δοκιμιακού χαρακτήρα του 2022. H έκθεση φιλοξενείται στην Υπηρεσιακή Αυλή.
Με κορμό τη ζωγραφική σε χαρτί η έκθεση περιλαμβάνει 102 έργα διαφόρων περιόδων που στην πλειονότητα τους βγαίνουν για πρώτη φορά στο φως από το Αρχείο του καλλιτέχνη. Παρουσιάζονται μεγάλων διαστάσεων επίτοιχα πολύπτυχα και εγκαταστάσεις που συγκροτούνται ως επιμέρους ανοιχτά αρχεία, σειρές σχεδίων με πολυάριθμες παραλλαγές του ίδιου θέματος και βιβλία-σημειωματάρια από την παραμονή του στο Βερολίνο έως σήμερα.
Εκτίθενται επίσης ψηφιακές φωτογραφίες και σύντομα βίντεο από κινητό, μια άγνωστη καλλιτεχνική πτυχή του πολυδιάστατου έργου του ζωγράφου.
«Με το θέμα τους, χωρίς το θέμα και ενάντια σε αυτό», σημειώνει η Άννα Καφέτση, «οι αρχειακοί τόποι των έργων δημιουργούν διακριτές νησίδες τάξης και μαζί αταξίας στον εκθεσιακό χώρο, που γεννούν πολλαπλές ερμηνείες, εσωτερικές διαδρομές σκέψης και σιωπής, μια λαχτάρα για μνήμη και αναγωγή στην αρχή. Στο κέντρο του τίθεται σε κυκλική διάταξη η υπερμεγέθης εικαστική εγκατάσταση Χώροι περισυλλογής από την οποία η έκθεση δανείζεται εν μέρει τον τίτλο της.
Με πυρήνα τον εσωστρεφή αυτό κύκλο στοχασμού, που είναι επισκέψιμος από τον θεατή, η ίδια η έκθεση σχεδιάστηκε επιμελητικά γύρω από την ιδέα ενός κλειστού/ανοιχτού αρχείου εικόνων, ήχων και εννοιών, που κρύπτεται και φανερώνεται, ως σκηνή και ως άβατο.
Δημόσιες ”τοιχογραφίες” χωρίς όρια εναλλάσσονται με ζωγραφικές ”μινιατούρες” και απροσπέλαστα αρχεία σχεδίων. Αρχετυπικές εικόνες του οίκου και άδειων εσωτερικών, λαβύρινθοι, άνθρωποι-αριθμοί, σκιές, κρυπτικές καταγραφές, γρίφοι, δημιουργούν μέσα από ατέρμονες επαναλήψεις, ανησυχητικές τοπογραφίες εγκλεισμού και διάνοιξης, περισυλλογής και κατάδυσης στον εαυτό, σε μαύρο/άσπρο.
Το όνειρο ως ακατάληπτη γραφή σε εικόνες δεν ονειροπολεί, σκέπτεται. Κρύβει ιερόγλυφα του τραύματος και αποκαλύπτει φόβους και εμμονές. Το ακέφαλο σώμα μάς κοιτάζει από το βάθος του μαύρου καθρέφτη. Η ψυχαναλυτική ανάγνωση εγκαθίσταται μέσα στο πλήθος των θεατρικών σκηνών.
Γενεαλογίες μοναχικών σκεπτόμενων απέναντι στον μέλανα ήλιο και ανώνυμα πλήθη χωρίς πρόσωπο αλληγορούν καταστροφές της ιστορίας και την εξορία τους. Η αρχειακή τους συνθήκη κινητοποιεί έναν πολιτικό χώρο πέρα από το θέμα και την εικονογραφία. Η μπλε μινιατούρα, παράταιρη, μοναδική χωρίς αρχειακή οικογένεια ονομάζει το χρώμα. Και ο εξόριστος ποιητής μας παρατηρεί από το βάθρο.
Η έκθεση δεν επιβάλλει τη δική της ανάγνωση. Ούτε καν αυτή του δημιουργού του αρχείου. Θα ήθελε να αφήσει μόνους τους θεατές απέναντι στο έργο που τους κοιτάζει, να το αφήσει μόνο μαζί τους. Να περάσουν μέσα σε σιωπή δίπλα του σαν άλλη αρχειακή σειρά δίνοντας χρόνο στην περισυλλογή. Κι αυτή να είναι η δική της ηθική και πολιτική δήλωση».
Λίγα λόγια για τον Γιώργο Ξένο
Ο Γιώργος Ξένος γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Από το 1976 έως το 1982 σπούδασε στην École nationale supérieure des Beaux-Arts – Section des arts plastiques (Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών – Τμήμα Εικαστικών Τεχνών) στο Παρίσι. Από το 1988 έως το 1992 έζησε και εργάστηκε στο Βερολίνο. Έχοντας τα εργαστήριά του σε Ανατολικό και Δυτικό Βερολίνο, βίωσε τα ιστορικά γεγονότα της πτώσης του Τείχους. Από το 1993 ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έργα του έχουν εκτεθεί σε μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.
*Cover photo: Άποψη της έκθεσης, Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη
