05 Νοεμβρίου, 2021 •

Πάμπλο Πικάσο: σεξ και θάνατος στην αρένα της ταυρομαχίας

Κείμενο: Αργυρώ Μποζώνη

Το πάθος του Πικάσο για τις ταυρομαχίες, τη μορφή του ταύρου και την Κάρμεν, σε μια νέα έκθεση

Ο μεγάλος της ισπανικής ζωγραφικής ήταν παθιασμένος με τους ταύρους. Γι’ αυτόν ήταν σύμβολα της μυθικής εξουσίας, αλλά και της ανικανότητας και θνησιμότητας. Η φωτογραφία του στην οποία στέκεται γυμνός φορώντας το ψάθινο κεφάλι ενός ταύρου έχει κάνει το γύρο του κόσμου.

Σε μια άλλη κρύβεται πίσω από ένα κρανίο ταύρου. Οι φωτογραφίες του ενώ παρακολουθεί ταυρομαχίες, με τον Ζαν Κοκτώ στο πλευρό του είναι επίσης διάσημες. Με τον ταύρο και τον Μινώταυρο, ο καλλιτέχνης Πικάσο είναι παρουσίες αλληλένδετες.

Πάμπλο Πικάσο

Το πάθος των ταυρομαχιών είχε κυριεύσει τον Πικάσο από τα παιδικά του χρόνια, κάτι που φαίνεται από το πρώτο κιόλας έργο του, το οποίο απεικονίζει έναν Torero ντυμένο στα κίτρινα. Αυτό που εντυπωσιάζει στον πίνακα, που τον ζωγράφισε σε ηλικία μόλις 8 ετών, είναι οι σωστές αναλογίες του αλόγου καθώς και τα ζεστά χρώματα που χρησιμοποιεί. Το 1933, στο «Θάνατο του ταυρομάχου» δεν ζωγραφίζει το θάνατο ενός ταύρου, που θεωρείται η «φυσική» κατάληξη μιας ταυρομαχίας, αλλά το θανάσιμο τραυματισμό ενός ταυρομάχου.

Επιθετικά συναισθήματα, έκφραση συμβόλων, ωμή δεξιοτεχνία και το σκληρό και αποκρουστικό περιεχόμενο είναι ευδιάκριτα στο έργο του «Νεκρή φύση με κεφάλι κριαριού» το 1925. Μια νεκρή φύση-έκτρωμα, αλλά με πιο ήπια μορφή, απεικονίζει και το έργο «Νεκρή φύση με κεφάλι ταύρου» το 1938. Αποτροπιαστικές μορφές ζώων συναντάμε και στην περίφημη «Guernica», έργο του από το 1937. Το άλογο στο κέντρο συμβολίζει τον πόνο και τον σπαραγμό των ανθρώπων, ενώ ο ταύρος αντιθέτως συμβολίζει την ενσάρκωση μιας δύναμης. Τα ζώα-σύμβολα αποδίδονται με ανθρώπινα χαρακτηριστικά και συναισθήματα, ώστε να είναι πιο οικεία στο θεατή.

Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο

Παρότι ο Πικάσο πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία, η καρδιά του έμεινε πάντα στην Ισπανία σε μια χώρα σαν γυναίκα περήφανη, προκλητική, παθιασμένη και καταδικασμένη. Για τον Πικάσο, που συχνά απεικόνισε τον εαυτό του ως ταύρο ή Μινώταυρο, η ταυρομαχία ήταν μια ερωτική τελετουργία.

Οι ταυρομαχίες είναι συνεχώς παρούσες στη δημιουργία του Πικάσο, όχι μόνο γιατί ήταν οπαδός (συχνά τις παρακολουθούσε στην Αρλ της Νότιας Γαλλίας), αλλά και γιατί του χρησίμευαν ως μεταφορές για τα ζωώδη πάθη που ελλοχεύουν στον άνθρωπο. Είναι ο λόγος που λάτρευε και την παθιασμένη Κάρμεν. Την Κάρμεν την οποία σκοτώνει έξω από την αρένα της Σεβίλλης ο εραστής της Ντον Χοσέ, την ώρα που ο νέος εραστής της, ταυρομάχος Εσκαμίλο, σφάζει τον ταύρο μέσα στην αρένα.

Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο

Σε δώδεκα ανώνυμα δελτάρια που είχαν εκτεθεί πριν από λίγα χρόνια στη Νέα Υόρκη, από την ιδιωτική συλλογή του Πικάσο, εμφανίζεται μια γυμνόστηθη γυναίκα ταυρομάχος, να αντιμετωπίζει έναν ταύρο, με τη μορφή φαλλού. Άλλες κάρτες επιζωγραφισμένες από τον Πικάσο και προερχόμενες από την ιδιωτική συλλογή του, δείχνουν δημοφιλείς ταυρομάχους και γυναίκες της Ισπανίας με λαϊκές φορεσιές.

Το πνεύμα της Κάρμεν είναι εμφανέστερο στη σειρά με τις ταυρομαχίες, όπου σε πολλά κομμάτια εμφανίζονται γυναίκες ως ταυρομάχοι· μια τους είναι η ερωμένη του Μαρί-Τερέζ Βαλτέρ, καθώς την τινάζει στον αέρα ένας ταύρος. Σε άλλα, η γυναίκα είναι το άλογο που ξεσχίζει ο ταύρος. Αλλού, ο Πικάσο ως Μινώταυρος, χαϊδεύει, φιλά και αποπλανεί γυναίκες. Και σε κάποια χαρακτικά, ο ταύρος είναι εκείνος που σκοτώνεται. Υπάρχουν και φωτογραφίες στο αρχείο του  από πραγματικές ταυρομαχίες, όπου ο ταυρομάχος μεταφέρεται μισοπεθαμένος έξω από την αρένα.

Στην Gagosian Gallery του Λονδίνου, με δάνεια από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, έργα από τα οποία πολλά δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο Πικάσο και οι ταύροι του παρουσιάζονται μέσα σε ένα χώρο μοντερνιστικό της δεκαετίας του ’50, αναδεικνύοντας μια μεγάλη πτυχή του πλούσιου και πολύπλοκου έργου του. Ξεκινώντας με ένα μικροσκοπικό έργο από το 1889, όταν ο Πικάσο ήταν οκτώ χρονών και τελειώνοντας με τους εξαγριωμένους και παράλογους matadors και toreros που ζωγράφισε το 1970, η έκθεση καλύπτει μεγάλο μέρος της καριέρας του καλλιτέχνη.

Info έκθεσης:

Picasso: Minotaurs and Matadors | 28 Απριλίου – 25 Αυγούστου 2017 | Gagosian Gallery, Λονδίνο

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.