«Πού πάνε οι άγγελοι μετά την τραγωδία;»
Με μια παράσταση που σηματοδοτεί τις έννοιες της μνήμης και της λήθης, της φυγής και της άφιξης, ο Αργύρης Πανταζάρας και η καλλιτεχνική ομάδα momentum, μετά από το Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου το καλοκαίρι του 2016, παρουσιάζουν ξανά τη «Μητρόπολη» από την 1η Ιουνίου για 10 μόνο παραστάσεις στο Σύγχρονο Θέατρο.
Στη «Μητρόπολη» περιλαμβάνονται αποσπάσματα από τις τραγωδίες: Αντιγόνη, Οιδίπους Τύραννος, Βάκχες, Μήδεια, Ηρακλής Μαινόμενος. Επί σκηνής, σε έναν έρημο και άγονο τόπο, συναντιούνται οι αγγελιαφόροι αρχαίων ελληνικών τραγωδιών. Συνθέτουν το δικό τους δράμα. Κάθε άγγελος είναι ένας τόπος, μια εποχή, μια ιστορία. Ανώνυμοι μάρτυρες γεγονότων, πόνου, βίας, θανάτων και θαυμάτων. Μάρτυρες πτώσεων, ιδεών, ανθρώπων και πολιτισμών. Προσεύχονται για μια χώρα που πεθαίνει. Μέσα από το μύθο και την ιστορία δομούν τη δική τους «Μητρόπολη». Για το ανθρώπινο χορικό γύρω από την πτώση και το θαύμα και για τα ανεπιθύμητα νέα μιας μαύρης εποχής μας μιλά ο Αργύρης Πανταζάρας.
Διαλέξατε να κάνετε μια παράσταση για τους «πρωταγωνιστές των ειδήσεων» στο αρχαίο δράμα. Γιατί πιστεύετε ότι έχουν ενδιαφέρον;
Γιατί ταυτίζεται άμεσα με μας και τα γεγονότα. Με το επείγον της εποχής μας. Όλοι μας είμαστε πρωταγωνιστές ειδήσεων. Οι άγγελοι των τραγωδιών είναι οι πρόδρομοι, είναι οι φέροντες του ίδιου του δράματος και της πλοκής. Φέρνουν το δράμα με το λόγο και την ύπαρξή τους μέσα στη σκηνή. Είναι οι θεατές ενός δράματος που δε ζήσαμε εμείς αλλά αυτοί είναι γεμάτοι πληγές. Είναι οι επιζώντες μιας έκρηξης, είναι θεατές και τραγικά πρόσωπα συγχρόνως. Έρχονται, διακόπτουν την παράσταση και φεύγουν. Εγκλωβισμένοι πια μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Φεύγουν προς το πουθενά…
Συνήθως ξεχνάμε τους αγγελιαφόρους, αφού δεν είναι πρωταγωνιστές. Φέρνοντάς τους στο προσκήνιο, φέρνετε και τα μηνύματά τους. Τι ακριβώς αφορούν αυτά;
Δεν πιστεύω ότι μπορεί κανείς να ξεχάσει τους αγγελιαφόρους. Αυτοί φέρουν όλο το έργο και το πιο σημαντικό είναι ότι φέρνουν μέσα στη σκηνή ό, τι έγινε εκτός σκηνής όση ώρα εμείς βρισκόμαστε στη θέση του θεατή. Φέρνουν τον απόηχο των γεγονότων, τη φρίκη, το θρήνο του ανθρώπου, την κραυγή του επείγοντος που γίνεται ποίηση, μουσική, συναίσθημα και ανάμνηση. Αυτά είναι τα μόνο «όπλα» που έχουμε για να διεγείρουμε τα συναισθήματα των ανθρώπων μέσα σε μια στιγμή.
Ονομάσατε την παράστασή σας «Μητρόπολη». Τι σημαίνει σήμερα αυτή η λέξη και τι συμβολίζει;
Η δημιουργία ενός νέου τόπου. Από ανθρώπους για τους ανθρώπους. Μια νέα αρχή. Μια νέα τραγωδία μέσα από το θρήνο, τον πόνο, την οργή, τη φρόνηση και την ύβρη των ανθρώπων. Φτιάχνουμε μια προσευχή. Σκαλίζουμε τα κείμενα με σεβασμό και αναγκαστική βεβήλωση. Επινοούμε μια γεωμετρία μέσα από τα θραύσματα των τραγωδιών.
Αν συζητούσαμε για τα χαρακτηριστικά ενός αγγελιαφόρου, γι’ αυτά που «φέρει», ποια είναι αυτά και ποια είναι η επικαιρότητα των μηνυμάτων του;
Είναι οι ξεριζωμένοι άνθρωποι. Είναι οι απάτριδες. Ύστερα από όσα έζησαν, κανένα έδαφος δεν είναι πια φιλόξενο γι’ αυτούς. Μέσα από την αλληγορία των μύθων μιλάμε σήμερα για το κύμα των ανθρώπων που τρέπονται σε φυγή. Τους ξεβράζει η μοίρα σε άγονους τόπους, συνεχώς αφιλόξενους. Η αναζήτηση μιας νέας πατρίδας είναι, τίποτε άλλο…
Πείτε μου έναν αγγελιαφόρο, τον οποίο αγαπήσατε για το ρόλο του, για την αμηχανία μπροστά σε μια κακή είδηση ή τη συμμετοχή σε μια χαρά.
Ο Άγγελος των Βακχών είναι από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα στο αρχαίο δράμα. Είναι μάρτυρας ενός θαύματος κι ενός εφιάλτη ταυτόχρονα. Αυτά που είδε δε λέγονται, ούτε συλλαμβάνονται από έναν άνθρωπο χωρίς ιδιότητα. Μπροστά μας ξετυλίγεται μέσα από τα κομπιάσματα και τα τραυλίσματά του είναι ένας αγώνας ποίησης, ρυθμού, γεωγραφίας, μεταφυσικών φαινομένων, ακραίας λεπτομέρειας. Ένας πίνακας του Ιερώνυμου Μπος μέσα σε λόγια!
Η έννοια της φυγής και της άφιξης, την οποία βλέπουμε σχεδόν καθημερινά με τις ροές των προσφύγων, τι βαρύτητα έχει στο σημερινό κόσμο και πόση σημασία έχει για εμάς το μήνυμα που μας στέλνουν με τη μετακίνησή τους και μόνο;
Φτάνοντας κάπου, αφήνεις κάτι πίσω σου. Όπως λέει και ο Άγγελος του Ηρακλή, «μόνο τα μάτια ξέρουν τη φρίκη που αντίκρισαν, τα λόγια είναι λόγια». Όταν κοιτάς τα μάτια των προσφύγων το μόνο που μπορείς να νιώσεις (αν ακόμα μπορείς να νιώσεις) είναι τα δάκρυα στο δικό σου πρόσωπο. Όλα τα άλλα δε νομίζω ότι περιγράφονται. Το μήνυμα που πρέπει να δούμε δεν είναι η μετακίνησή τους από ένα μέρος σε ένα άλλο, αλλά κάθε βήμα που διανύουν και κάθε βήμα που αφήνουν πίσω τους…
—
Info παράστασης:
Μητρόπολη | 1 – 11 Ιουνίου 2017 | Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας
